Indeks prędkości opon

Podczas sezonowej wymiany opon niewielu kierowców zwraca uwagę na ich indeks prędkości. Zazwyczaj skupiamy się głównie na rozmiarze, nie analizując zbyt szczegółowo pozostałych oznaczeń umieszczonych na ścianie bocznej opony. Dlaczego odpowiedni dobór indeksu prędkości jest równie ważny? Odpowiedź na to pytanie znajdziesz w poniższym artykule.

Najpopularniejsze indeksy prędkości

Indeks prędkości opon – co to?

Umiejętność odczytywania oznaczeń opon jest niezbędna. Jedną z istotnych informacji na temat danego modelu opon jest indeks prędkości. Znajduje się on na boku opony, zaraz za oznaczeniem danych parametrycznych opony takich jak szerokość, jej profil czy średnica.

Indeks prędkości określa maksymalną dopuszczalną prędkość, jaką może rozwinąć samochód przy jego maksymalnym obciążeniu, poruszając się na tych oponach. Informacja ta umieszczana jest w postaci litery, obok której stoi liczba definiująca indeks nośności. Nie jest to przypadek, gdyż obie te wartości są ściśle powiązane i informują nas o maksymalnych możliwościach wytrzymałościowych opony w danych warunkach.

Indeksy te są bardzo często bagatelizowane przez użytkowników, jednak mając do czynienia z samochodami typu SUV czy crossover albo z coraz to szybszymi modelami, warto zdać sobie sprawę, że oznaczenia te odpowiadają za nasze bezpieczeństwo, a ich przekroczenie może spowodować w konsekwencji poważne skutki.

Wszystkie oznaczenia opon można znaleźć na ich bocznej ścianie. Indeks prędkości oraz towarzyszący mu indeks nośności zlokalizowane są zaraz za oznaczeniem szerokości, profilu i średnicy. Zgodnie z obowiązującymi przepisami zakazuje się stosowania na jednej osi opon o różnych indeksach prędkości. 

Warto zwracać uwagę na parametry opon, jakie stosujemy, zwłaszcza kiedy nie kupujemy całego kompletu, a wymieniamy opony parami lub nawet pojedynczo. Jeżeli masz wątpliwości, jaki indeks prędkości jest odpowiedni do twojego pojazdu, zaczerpnij porady prosto u źródła. Informacja na temat zalecanych przez producenta parametrów opon znajduje się w instrukcji pojazdu. Można znaleźć ją również na słupku bocznym kierowcy oraz na naklejce, która mieści się na wewnętrznej części klapy wlewu paliwa.

Indeks prędkości jest parametrem poddawanym homologacji, co jest niezwykle istotne, ponieważ nie dotyczy on tylko prędkości, z jaką maksymalnie możemy się poruszać, ale analizowany jest na podstawie innych ważnych czynników, takich jak moc i masa samego pojazdu.

Jak czytać oznaczenia indeksu prędkości?

Znamy już podstawowe informacje na temat indeksu prędkości, czas więc przejść do nieco bardziej zaawansowanych spraw. Indeksy prędkości zestawione są w tabeli.

Zaczynają się od oznaczenia literą B, która odpowiada maksymalnej dopuszczalnej prędkości równej 50 km/h i wzrasta o 10 km/h wraz z każdą następną literą, aż do oznaczenia H, które informuje nas o prędkości maksymalnej do 210 km/h. Powyżej znajdują się kolejne oznaczenia, takie jak V, W oraz Y. Jednak na te trzy symbole spojrzeć trzeba nieco inaczej niż na pozostałe.

Indeksy prędkości równe lub niższe indeksowi H – do 210 km/h – opisują prędkość maksymalną, możliwą do osiągnięcia na danych oponach, gdy całkowita masa pojazdu jest równa maksymalnej dopuszczalnej masie. Informacje na ten temat zawarte są w dowodzie rejestracyjnym każdego z pojazdów w polu oznaczonym jako „F1”. Stosowanie opon z indeksem prędkości do wspomnianego przed chwilą H pozwala w prosty sposób określić maksymalne obciążenie, jakie może działać na dany komplet opon.

Co z pozostałymi oznaczeniami? Ogumienie z wyższymi indeksami prędkości, czyli V – do 240 km/h, W – do 270 km/h oraz Y – do 300 km/h, do oszacowania obciążenia wymagają pewnej rezerwy.

• Dla indeksu prędkości V – do 240 km/h wymaga się obniżenia masy pojazdu o 3% jego maksymalnej dopuszczalnej wartości, na każde dodatkowe 10 km/h w przedziale prędkości 210–240 km/h.
• Dla indeksu prędkości W – do 270 km/h wymaga się obniżenia masy pojazdu o 5% jego maksymalnej dopuszczalnej wartości, na każde dodatkowe 10 km/h w przedziale prędkości 240–270 km/h.
• Dla indeksu prędkości Y – do 300 km/h wymaga się obniżenia masy pojazdu o 5% jego maksymalnej dopuszczalnej wartości, na każde dodatkowe 10 km/h w przedziale prędkości 270–300 km/h.

Dlaczego indeks prędkości opon jest tak ważny?

Niezależnie od tego, czy nasze opony mają indeks B, H czy V, niedostosowanie ich do możliwości pojazdu może nieść ze sobą bardzo poważne konsekwencje. Najbardziej niebezpiecznym zjawiskiem jest wystrzał opony, gdyż przekłada się bezpośrednio na bezpieczeństwo podróżujących. Opona poddana zbyt dużemu obciążeniu może się rozerwać, przez co gwałtownie ucieknie z niej powietrze, a sam kierujący straci panowanie nad pojazdem, zwłaszcza przy dużej prędkości. 

Mniej niebezpieczne, jednak w dalszym stopniu niepożądane zjawiska to utrudnione prowadzenie, gorsza przyczepność czy mniejsza reaktywność opon na ruchy kierownicą. Ponadto warto mieć na uwadze, że w sytuacji kiedy cokolwiek wydarzy się z pojazdem, a zastosowane w nim opony posiadały nieprawidłowy indeks prędkości, ubezpieczyciel może odmówić wypłaty jakichkolwiek środków z tytułu odszkodowania ze względu na zaniedbanie i zły dobór opon przez właściciela. 

Podobnie do tematu podchodzą serwisy gwarancyjne, które mogą odmówić naprawy usterki w ramach gwarancji, ze względu na nieprawidłowe użytkowanie pojazdu przez kierowcę, a w skrajnych przypadkach nawet całkowicie zerwać umowę gwarancyjną.

Indeks prędkości inny niż przewidziany – czy to dozwolone?

Warto wiedzieć, że indeksy prędkości będą inne w oponach zimowych oraz letnich. Wynika to przede wszystkim z różnic konstrukcyjnych, jakie wynikają z obu rodzajów opon. Opony letnie wulkanizowane są z dużo twardszej gumy, zimowe natomiast są bardziej miękkie i wzbogacone w dodatki uszlachetniające, które poprawiają kondycję opon. Rozbieżność w indeksach prędkości wynika również z samej konstrukcji bieżnika opon zimowych i letnich.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, indeks prędkości w oponach letnich nie może być niższy niż zalecany przez producenta pojazdu. Opony zimowe natomiast mogą mieć niższy niż zalecany indeks prędkości. Regulują to konkretne przepisy, dlatego nie ma obaw o nieprzyjemności związane z prawem. Są jednak zasady, które należy mieć na uwadze, decydując się na obniżenie indeksu prędkości. Nie może on być niższy niż Q – do 160 km/h. 

Zaleca się, aby obniżanie indeksu prędkości nie przekraczało jednego stopnia, jednak maksymalnie dopuszcza się dwa stopnie niżej. Obniżanie indeksu prędkości w oponach zimowych niesie ze sobą korzyści, które mogą przełożyć się na bezpieczeństwo i komfort jazdy. Opona zimowa o niższym indeksie prędkości jest z reguły lżejsza i może wykazywać lepsze parametry jazdy na ośnieżonych drogach. Obniżanie indeksu prędkości jest dozwolone przede wszystkim ze względu na fakt, że zimą poruszamy się znacznie wolniej, co też wyklucza stosowanie opon o wyższych indeksach.

W oponach letnich warto stosować wyższe indeksy prędkości. Przekłada się to na pewniejsze trzymanie się drogi i poprawia stabilność prowadzenia. Podczas sportowej jazdy wyższy indeks prędkości powoduje lepsze klejenie się w zakrętach oraz bezpieczniejszą i pewniejszą jazdę w wietrznych warunkach. Stosowanie wyższych indeksów w oponach letnich jest korzystne, jednak należy liczyć się z większymi kosztami za komplet opon oraz mniejszym komfortem samej jazdy.

Indeks prędkości H czy T?

W pewnych sytuacjach warto zdecydować się na zakup opon z większym indeksem prędkości niż zalecany. Do zalet takiego rozwiązania należy lepsze panowanie nad samochodem podczas pokonywania zakrętów i przy jeździe pod wiatr. Auto na oponach z wyższym indeksem prędkości lepiej się prowadzi, bardziej precyzyjnie reaguje na ruchy kierownicą. Samochód sprawia wrażenie bardziej stabilnego, co pozwala na dynamiczną, a czasami wręcz sportową jazdę.

Z drugiej strony opony z wyższym indeksem (przekroczenie homologowanej prędkości) są mniej komfortowe (przez swoją sztywność), mają większe opory toczenia (większa masa opony przekłada się na wzrost poziomu spalania paliwa). Trzeba pamiętać, że zmiana indeksu prędkości oznacza również zmianę właściwości jezdnych pojazdu. Takie opony są także droższe - wynika to z faktu, że sztywniejszą konstrukcję uzyskuje się poprzez użycie do produkcji opony większej ilości materiałów.

Indeks prędkości H czy V?

Opony z niższym indeksem niż zalecany będą zachowywać się w sposób trudny do przewidzenia, wydłuży się droga hamowania i wzrośnie podatność na zużycie. Takie opony mogą też wybuchnąć podczas jazdy. Jazda na takich oponach jest po prostu niebezpieczna, a co za tym idzie niedopuszczalna. Zalety? Przede wszystkim ekonomiczne: takie opony są tańsze i mają mniejsze opory toczenia. Ale czy na życiu i zdrowiu warto oszczędzać? Wspomniane wytyczne dotyczą oczywiście opon letnich, bo jak wspomniałem wcześniej, w przypadku opon zimowych zmiana indeksu V na H jest dopuszczalna, zgodna z prawem a czasami nawet zalecana.

Tabela indeksów prędkości

b) Indeksy opon motocyklowych / ciężarowych

c) Indeksy opon osobowych / terenowych  / dostawczych

Co oznacza VR i ZR na oponie?

Umieszczony na końcu rozmiaru, za indeksem nośności, indeks "W" w przedstawionym przykładzie oznacza, że prędkość maksymalna dla danej opony wynosi 270 km/h i czytamy go normalnie jak kazdy inny indeks prędkości.

Dla rozmiaru 225/45 VR17 94Y prędkość maksymalna wynosi Y = 300 km/h (standardowo) oraz VR = 240 km/h (przy pełnym obciążeniu).

Podsumowanie

Zobacz również:

• Kalkulator zamienników opon
• Wszystko o ciśnieniu w oponach
• Jak odczytać rok produkcji na oponie?
• Jak zapłacić niższą składkę ubezpieczenia OC?
• Kiedy zmienić opony na zimowe?
• Jak dobrać felgi do opon?
• Ile waży opona?
• Ile waży felga?

Indeks prędkości opon - najczęściej zadawane pytania