Data publikacji:

Dlaczego włącza się wentylator chłodnicy na zimnym silniku?

Układy chłodzenia współczesnych samochodów są wyjątkowo skuteczne. Elementem, który wspomaga chłodnicę w schładzaniu płynu jest wentylator. Czasem jednak problemem nie jest przegrzewający się silnik, a niedogrzany. Ma to miejsce również wtedy, gdy wentylator chłodnicy włącza się zanim jednostka rozgrzeje się do roboczej temperatury. Co zrobić, gdy wentylator chłodnicy chodzi po włączeniu silnika?
dlaczego włącza się wentylator chłodnicy na zimnym silniku

Wentylator chłodnicy chodzi po wyłączeniu silnika. Dlaczego ma to znaczenie?

Choć ciągła praca wentylatora chłodnicy jest mniej groźna niż brak pracy, to i tak jest to niepożądana sytuacja. Dłuższe nagrzewanie silnika utrudnia spalanie paliwa, a dodatkowo przyspiesza zużycie metalowych elementów.
Zbyt niska temperatura silnika nie pozwala na pracę w optymalnych warunkach, co odbija się chociażby na spalaniu, ryzyku wystąpienia tarcza czy gęstości oleju silnikowego.
Zazwyczaj przyczyną niedogrzania silnika jest uszkodzony termostat, który cały czas kieruje obieg płynu chłodniczego na tzw. długi obieg, czyli ten z wykorzystaniem chłodnicy. Tuż po uruchomieniu silnika płyn powinien krążyć w tzw. małym obiegu, z pominięciem chłodnicy, aż do uzyskania temperatury roboczej silnika.

Jaką rolę pełni wentylator chłodnicy?

Dopiero po rozgrzaniu silnika do gry wchodzi chłodnica. Jest to nic innego, jak duży wymiennik ciepła. Umieszczona najczęściej tuż za zderzakiem chłodnica owiewana jest przez wpływające grillem powietrze, dzięki czemu gęste żeberka mogą skutecznie wychładzać płyn chłodnicy. Oddawanie ciepła w silnikach chłodzonych cieczą jest znacznie skuteczniejsze niż w przypadku silników chłodzonych powietrzem, których dziś się już niemal nie stosuje w samochodach osobowych.
Jedynym mankamentem jest to, że do skutecznego chłodzenia cieczy w chłodnicy niezbędny jest pęd wiatru. Podczas jazdy samochodu występuje on naturalnie, bowiem powietrze dostaje się pod maskę wieloma otworami.
Jeśli jednak samochód stoi w korku lub jedzie z niewielką prędkością, jest poddawany dużemu obciążeniu, a temperatura powietrza jest bardzo duża, zwykła chłodnica nie podołałaby zadaniu. Tutaj do gry wkracza wentylator chłodnicy, który wymusza przepływ powietrza przez żeberka wymiennika.
Wentylator umieszczony jest najczęściej za chłodnicą, od strony silnika, a więc zasysa powietrze. W niektórych autach stosowane są jednak wentylatory pchające powietrze. Skuteczność obu systemów  jest bardzo duża, dlatego problemy z wydajnością układu chłodzenia są we współczesnych samochodach bardzo rzadkie.

Wentylator chłodnicy – kiedy się włącza?

Charakterystyczny odgłos włączającego się wentylatora powinien pojawiać się jednak tylko wtedy, gdy jest to konieczne. Sprawny wentylator uruchamia się dopiero wtedy, gdy silnik osiągnie optymalną temperaturę i konieczne jest utrzymanie stałego poziomu. Gdy uda się zbić nieco podwyższoną temperaturę, wentylator się wyłącza. Jeśli wentylator chłodnicy chodzi po uruchomieniu silnika lub włącza się już po kilkudziesięciu sekundach, można podejrzewać jego usterkę.
Nieprawidłowe działanie wentylatora napędzanego sprzęgłem wiskotycznym lub silnikiem elektrycznym może pogorszyć działanie silnika i wpłynąć na jego kondycję. Objawem usterki jest najczęściej zbyt niska temperatura cieczy chłodzącej, nawet po przejechaniu wielu kilometrów. Jeśli wskazówka temperatury płynu chłodniczego nie podnosi się wcale lub nie osiąga środka skali, warto skontrolować działanie wentylatora oraz termostatu.
W niektórych przypadkach pojawi się również błąd zapisany przez sterownik silnika, więc można odczytać go za pomocą interfejsu diagnostycznego. Wówczas znalezienie elementu odpowiedzialnego za błędne działanie układu chłodzenia będzie jeszcze prostsze.

Dlaczego włącza się wentylator chłodnicy na zimnym silniku?

Problem wentylatora pracującego cały czas, bez względu na warunki, jest wbrew pozorom dość powszechny. Wielu kierowców nie zwraca na to uwagi, bo w nowoczesnych samochodach kabina pasażerska jest na tyle dobrze zaizolowana, że działania obracającego się wentylatora po prostu nie słychać. Nie w każdym przypadku pojawi się też kontrolka „check engine” ani żadna inna informacja o błędzie.
Dlaczego włącza się wentylator chłodnicy na zimnym silniku? Najczęstszą przyczyną awarii jest niedziałający czujnik temperatury cieczy chłodzącej. Znajduje się on w pobliżu głowicy silnika i zazwyczaj jest do niego dobry dostęp. Wiele modeli aut ma również czujnik kontrolny, który umiejscowiony jest przy chłodnicy. Awaria jednego z tychże czujników może doprowadzić do nieprawidłowych wskazań. Sterownik silnika zapobiegawczo uruchomi wówczas wentylator, aby nie dopuścić do przegrzania i uszkodzenia jednostki.
Wymiana czujnika temperatury cieczy chłodzącej nie jest skomplikowana, ale wymaga spuszczenia płynu chłodniczego z układu. W związku z tym, że po zamontowaniu nowej części konieczne jest napełnienie układu świeżym płynem i odpowietrzenie go, warto powierzyć to zadanie profesjonalistom. Koszt wymiany czujnika w warsztacie nie jest wysoki i wynosi ok. 100-200 zł. Sam czujnik to wydatek rzędu kilkudziesięciu złotych.
W niektórych przypadkach za problemy z ciągłą pracą wentylatora mogą odpowiadać też inne części. Czasem wynika to z uszkodzenia modułu wentylatora zarządzającego pracą podzespołu. To dużo gorsza informacja, bo wiąże się z koniecznością wymiany całego wentylatora. Jego koszt w niektórych modelach samochodów może wynieść nawet 3 tys. zł.
Na szczęście możliwe jest zamontowanie używanego wentylatora lub wysokiej jakości zamiennika, którego parametry są porównywalne z oryginalną częścią. W mechanicznie napędzanych wentylatorach zawodzi natomiast sprzęgło wiskotyczne, które powoduje stałe zasprzęglenie wentylatora na wale. Wówczas wentylator uruchomi się wraz z silnikiem.
Zdjęcie: Envato Elements
Autor: Szymon Sonik