Data publikacji:

ESP w samochodzie. Co to jest i jak działa? 

Współczesne auta są wyposażone w wiele kompleksowych i całkowicie automatycznych systemów wspomagających kierowcę podczas jazdy w niesprzyjających warunkach lub podczas niebezpiecznych sytuacji. Często z ich istnienia i działania nie zdajemy sobie do końca sprawy. Zazwyczaj interesujemy się nimi, kiedy odmawiają posłuszeństwa, a na desce rozdzielczej zapala się lampka awaryjna. Jednym z nich jest system ESP – w artykule tłumaczymy pokrótce, jaką pełni funkcję.
esp co to

ESP – co to?

ESP to angielski skrót, który rozwijamy jako Electronic Stability Program. W tłumaczeniu na polski jest to elektroniczny program wspierający stabilność. ESP jest specjalnym wieloczęściowym układem samochodu, odpowiadającym za automatyczne korygowanie jego toru jazdy w przypadku poślizgów lub bardzo szybkich skrętów i zmiany kierunku pojazdu. Zapobiega on poślizgom oraz wypadkom, służąc zarówno początkującym, jak i doświadczonym kierowcom.
Oryginalny system ESP został opracowany przez inżynierów pracujących dla niemieckiej firmy Bosch. Jego debiut nastąpił w 1995 roku, kiedy został zainstalowany w luksusowych limuzynach Mercedesa. Układ był traktowany jako rozwinięcie wprowadzonego 10 lat wcześniej systemu ABS, zapobiegającego blokowaniu się kół w trakcie poślizgów. EPS przez długi czas znajdował się na wyposażeniu jedynie najdroższych samochodów osobowych, z czasem jednak coraz częściej montowano go również w pojazdach niższej klasy. 
System ESP zaczął być montowany od 2011 roku w praktycznie wszystkich autach sprzedawanych w Europie. Od listopada 2014 roku zgodnie z prawem jego obecność jest obowiązkowa we wszystkich autach o wadze poniżej 3,5 tony. Rok później wymóg ten został rozszerzony o samochody ciężarowe i dostawcze.

ESP w samochodzie – jak działa?

ESP działa dzięki serii czujników zbierających nieustannie najważniejsze informacje na temat stanu auta, biorąc między innymi pod uwagę kąt skrętu kierownicy, ciśnienie płynu hamulcowego, przełożenie skrzyni biegów, aktualną szybkość oraz przyspieszenie. Dane te są analizowane po zestawieniu z informacjami o ciężarze auta i ciśnieniu opon. Jeżeli okaże się, że przekraczają one normy, np. podczas gwałtownego skrętu, system przejmuje kontrolę nad układem ABS i ASR (poprawa przyczepności kół podczas poślizgu), regulując także ilość paliwa dostarczanego do silnika, moment obrotowy oraz włączając w razie potrzeby hamulce jednego lub kilku kół. W ten sposób chroni nas przed wpadnięciem w niekontrolowany poślizg. 
Układ ESP w aucie działa w sposób całkowicie automatyczny i nie wymaga interwencji kierowcy. Pozostaje on nieustannie włączony i co więcej, większość producentów aut nie pozwala na jego dezaktywację. Kiedy zaczyna działać, na desce rozdzielczej jesteśmy informowani o tym fakcie za pomocą specjalnej kontrolki (zazwyczaj jej światło wyraźnie mruga), a jej wygląd oraz położenie zależy o modelu i producenta pojazdu. 

ESP w autach różnych marek

Warto podkreślić, że technologia ESP jest zastrzeżona przez firmę Bosch, co oznacza, że producenci aut, którzy nie chcą płacić za prawo do jej wykorzystania, samodzielnie opracowali praktycznie identyczne rozwiązania, które w dokumentacji auta występują pod zupełnie inną nazwą. Bez względu na nazwę, pod jakim występuje, system stabilizacji toru jazdy działa na podobnej zasadzie we wszystkich autach sprzedawanych w Europie. Dla przykładu odpowiednikiem ESP w autach Fiata jest system VDC, samochody BMW korzystają z kolei z technologii DSC, a Toyoty – z VSC.
Zdjęcie: Envato Elements
Autor: Michał Kułakowski