Data publikacji:
CVT – co to?
Skrzynia biegów jest jednym z kluczowych elementów układu kontroli samochodu, a jej budowa oraz sposób funkcjonowania wpływa w istotny sposób na wydajność pojazdu, koszty jego eksploatacji, a także komfort i styl jazdy. Skrzynie CVT są jednym z wariantów przekładni automatycznych, które choć dominują za oceanem, w Europie stanowią rzadkość, jednak stopniowo zyskują w ostatnich latach coraz większa popularność. Przedstawiamy informacje na temat przekładni CVT wraz z jej najważniejszymi wadami i zaletami.
Czym jest skrzynia CVT?
Klasyczne manualne i automatyczne skrzynie biegów posiadają określoną z góry liczbę przełożeń. Najczęściej jest ich sześć, choć w przypadku niektórych automatów możemy jeździć w autach z siedmioma, ośmioma, a nawet dziesięcioma biegami. Charakterystyczną cechą automatycznych przekładni CVT (ang. Continuously Variable Transmission) jest to, że są one pozbawione całkowicie sztywnych przełożeń. Są one dopasowywane dokładnie do aktualnego obciążenia napędu, dzięki czemu uzyskujemy optymalną wydajność pojazdu w każdych warunkach, bez względu na to, czy pędzimy drogą szybkiego ruchu, czy poruszamy się w ślimaczym tempie w miejskich korkach.
Płynne dostosowanie przełożeń w skrzyni CVT jest możliwe dzięki konstrukcji, która nie korzysta z przekładni z kół zębatych. Zamiast tego używa ona systemu opartego na łańcuchu lub pasie, który wprawia w ruch specjalne koła stożkowe przesuwające się swobodnie po wale wejściowym i wyjściowym skrzyni. Podczas pracy silnika koła stożkowe zbliżają się lub oddalają od siebie, co zmienia ich średnicę roboczą. To z kolei zmienia płynnie przełożenie napędu. Kontrolę nad ich pozycją sprawuje system elektroniczny.
Czytaj również: ECVT
Skrzynie CVT są pozbawione sprzęgła – ostatni raz znajdowało się ono w samochodach produkowanych do końca lat 90. Obecnie wszystkie przekładanie są sterowane w sposób całkowicie elektroniczny. Brak pedału sprzęgła niewątpliwie zwiększa komfort jazdy kierowcy, usuwając jeden z czynników rozpraszających uwagę podczas prowadzenia pojazdu.
Jak korzystamy ze skrzyni automatycznej CVT?
Kierowanie samochodem ze skrzynią CVT jest bardzo proste, choć w przypadku kierowców przyzwyczajonych do klasycznej jazdy manualnej będzie wymagać oduczenia się wypracowanych nawyków. Kontrola przekładni jest prawie taka sama, jak w przypadku skrzyń automatycznych ze stopniami przełożenia. Korzystając z lewarka skrzyni, ustawiamy tryb jazdy do przodu (pozycja D), bieg wsteczny (pozycja R), bieg jałowy (pozycja N), a także tryb postojowy (pozycja P).
Regulacja przełożenia odbywa się poprzez wciskanie pedału gazu – im nacisk jest dłuższy, tym większą moc uzyskamy. System elektronicznej kontroli dopasuje optymalne obroty silnika, zawsze będą one bliskie ich maksymalnej możliwej wydajności w danej sytuacji.
Zalety i wady skrzyni CVT
Kiedy mowa o zaletach bezstopniowej skrzyni CVT, w pierwszej kolejności wśród jej zalet wymienia się przede wszystkim płynną i komfortową jazdę. Kierowca może zapomnieć o ręcznej zmianie biegów, skupiając się w całości na tym, co dzieje się na drodze. Samochody wyposażone w skrzynię CVT spalają mniej paliwa, co w dłuższym czasu przekłada się na obniżenie kosztów eksploatacji. Poza tym generują też mniej zanieczyszczeń.
Dzięki mniejszej liczbie elementów mechanicznych oraz elektronicznemu sterowaniu skrzynie CVT odznaczają się większą odpornością na występowanie usterek, które wymagają wizyty w warsztacie samochodowym.
Z drugiej strony, jeżeli dojdzie już do awarii, kierowcy mogą mieć problemy ze znalezieniem warsztatu samochodowego, który jest w stanie usunąć usterkę. Choć koszty naprawy nie są specjalnie wyższe niż w przypadku standardowych przekładni biegów, ze względu na rzadkość skrzyń CVT brakuje specjalistów mających doświadczenie w pracy z nimi.
W jakich samochodach spotkamy się ze skrzyniami CVT?
Skrzynie CVT montowane są w autach marek Audi, Lexus, Nissan, Mitsubishi, Opel, Renault, Suzuki oraz Toyota. Oznacza to, że istnieje bardzo duża szansa, że zetkniemy się z nimi w trakcie naszej kariery kierowcy. Najczęściej przekładnie montuje się w samochodach o względnie niskiej mocy silnika i z małym momentem obrotowym.
Jak dbać o skrzynię CVT?
Jazda z automatyczną skrzynią CVT wymaga przyzwyczajenia – kierowcy używający przez wiele lat manualnego sterowania muszą oduczyć się wielu nawyków i zapomnieć o sprzęgle. Kluczowe jest tutaj opanowanie kontroli nad pedałem gazu, jednak z czasem nabierzemy wprawy i wyczucia, które gwarantuje prawdziwie płynną i bezproblemową jazdę.
Aby zapewnić skrzyni CVT jak najdłuższą żywotność, należy pamiętać o wykonywaniu regularnych przeglądów technicznych, a także o konserwacji przekładni. Warto zauważyć, że element nie lubi bardzo agresywnej i dynamicznej jazdy, zwiększa ona bowiem prawdopodobieństwo wystąpienia usterek.
Jakie są objawy problemów ze skrzynią CVT?
Bezstopniowa skrzynia automatyczna powinna zapewniać maksymalnie płynną jazdę. O ile w przekładniach automatycznych z biegami można odczuwać drobne szarpnięcia podczas zmiany przełożenia, w przypadku modeli CVT powinny być one sygnałem alarmowym, potencjalnie wskazującym na nieprawidłowości w działaniu mechanizmu. Innym symptomem problemów jest nierówna jazda odznaczająca się niespodziewaną zmianą przełożenia bez zmiany prędkości samochodu.
Zdjęcie: Envato Elements
Polecamy:
Co to jest tempomat i czy ma znaczenie przy wyborze opon?
2025-04-23
Czym jest oscyloskop?
2025-04-21
Camber. Jakie znaczenie ma kąt pochylenia koła?
2025-04-18
mObywatel prawo jazdy – jak działa cyfrowe prawo jazdy?
2025-04-16
Wpływ opon na zużycie paliwa – fakty i mity
2025-04-14
Test opon całorocznych 205/60 R16. Ranking Wulkanisty 2025
2025-04-11
Autor: Michał Kułakowski