Wielu kierowców z pewnością choć raz miało do czynienia z sytuacją, w której ich samochód nie chciał „odpalić”. Taka awaria może się zdarzyć każdemu i często jest spowodowana rozładowanym akumulatorem. Na szczęście problem da się skutecznie rozwiązać za pomocą prostownika. Czym dokładnie jest to urządzenie i na jakiej zasadzie działa? Poniżej przydatne informacje.
Prostownik to urządzenie, które służy do ładowania akumulatorów. Podłącza się go do sieci elektrycznej 230 V, czyli źródła prądu przemiennego, np. w gniazdku w garażu. Z kolei w samochodzie instalacja elektryczna korzysta z prądu stałego, głównie o napięciu 12 V.
Zadaniem prostownika jest zmiana napięcia przemiennego na stałe i służy do tego element urządzenia zwany prostownikiem właściwym. Przed całym procesem konieczne jest jednak odpowiednie obniżenie napięcia. Służy do tego transformator, który wykorzystuje zjawisko indukcji elektromagnetycznej.
W jakich pojazdach można wykorzystać prostownik? Akcesorium przydaje się głównie do ładowania akumulatorów w samochodach, jednak sprawdza się również podczas problemów z uruchomieniem motocykla, łodzi oraz pojazdów ciężarowych i maszyn rolniczych.
Prostownik przydaje się w momencie, kiedy nie można uruchomić silnika pojazdu. Najczęstszą przyczyną awarii jest właśnie rozładowany akumulator, który należy naładować prostownikiem. Do awarii akumulatora może się przyczynić:
rzadkie korzystanie z auta;
pozostawienie włączonych świateł lub radia przy wyłączonym silniku;
zanieczyszczenie ogniwa;
niedomknięcie drzwi (skutkuje zapalonym światłem w kabinie);
źle dopasowany akumulator do samochodu;
uszkodzenia mechaniczne;
spięcie instalacji elektrycznej;
błędy w działaniu alternatora;
ujemne temperatury.
Urządzenia do ładowania akumulatorów można podzielić na kilka grup. Są to:
prostowniki standardowe – czyli najprostsze i najtańsze systemy do ładowania akumulatorów. Są wyposażone w transformator, którego zadaniem jest przekształcenie energii elektrycznej. Modele standardowe są przeznaczone do ładowania akumulatorów kwasowo-ołowiowych;
prostowniki trakcyjne – sprawdzają się podczas ładowania akumulatorów w ciężarówkach, maszynach przemysłowych, wózkach widłowych, a także w samochodach elektrycznych. Tego typu urządzenia nadają się do pracy z bateriami żelowymi i kwasowo-ołowiowymi;
prostowniki impulsowe – to bardzo wydajne i szybkie urządzenia, które podczas pracy wykorzystują impulsy o wysokiej częstotliwości. Mają specjalne układy elektroniczne, które monitorują napięcie w układzie, co ogranicza ryzyko przeładowania praktycznie do zera. Prostowniki impulsowe nadają się ładowania każdego typu akumulatora;
prostowniki mikroprocesorowe – to nowoczesne i niezwykle zaawansowane urządzenia, które są wyposażone w specjalny układ sterujący ładowanie. Dzięki temu cały proces odbywa się automatycznie, a prostownik dostosowuje natężenie prądu do wymaganego poziomu. Po naładowaniu akumulatora prostownik kończy pracę. Akcesoria mikroprocesorowe są wyposażone w zabezpieczenia, które chronią je przed zwarciami i innymi uszkodzeniami. Można nimi ładować zarówno akumulatory żelowe, jak i kwasowo-ołowiowe.
Najważniejszą sprawą jest dopasowanie prostownika do określonego typu akumulatora. Oprócz tego warto zwrócić uwagę na inne parametry techniczne. Jakie?
Napięcie wyjściowe – jest określane w woltach (V). Tutaj zasada jest prosta, bowiem napięcie akumulatora musi odpowiadać napięciu prostownika. W samochodach osobowych ta wartość wynosi zazwyczaj 12 V, a w motocyklach – 6 lub 9 V. Z kolei maszyny rolnicze oraz ciężarówki najczęściej są wyposażone w baterie 24-voltowe.
Prąd ładowania – jest podawany w amperach (A). Przyjmuje się, że prąd ładowania powinien wynosić ok. 10% pojemności baterii. Dla przykładu, jeżeli akumulator ma pojemność 70 Ah, wówczas optymalnym wyborem będzie prostownik o prądzie ładowania 7 A.
Opcje dodatkowe – zwiększają funkcjonalność i komfort korzystania z urządzenia. Godne uwagi są prostowniki z trybem automatycznego ładowania, które dostosowują parametry do stanu akumulatora. Inne przydatne funkcje to np.: opcja odsiarczania, rozruchu awaryjnego (boost) czy diagnostyki akumulatora.
Zabezpieczenia – warto zwrócić uwagę, czy urządzenie ma ochronę przed przeciążeniem, przegrzaniem, zwarciem i odwrotną polaryzacją. Powyższe zabezpieczenia chronią zarówno prostownik, jak i akumulator przed uszkodzeniami.
Niedomknięte drzwi, niskie temperatury czy pozostawienie włączonych świateł mogą skutkować rozładowaniem się akumulatora w aucie. To z kolei powoduje, że pojazd odmawia współpracy i nie chce ruszyć z miejsca. To dość częsta sytuacja, dlatego każdy kierowca powinien mieć w swoim domowym warsztacie prostownik, dzięki któremu w łatwy sposób uzupełni zasoby baterii.
Prostowniki występują w kilku wariantach, dlatego przed zakupem warto najpierw sprawdzić rodzaj akumulatora i jego pojemność. Dopasowanie odpowiedniego urządzenia jest kluczowe, ponieważ pozwoli nie tylko na skuteczne uzupełnienie akumulatora, ale również zapobiegnie ewentualnym uszkodzeniom podczas ładowania.