Podstawą bezpiecznej jazdy zimą są dobre opony zimowe. W niektórych warunkach to jednak zbyt mało i nawet najlepsze ogumienie nie zapewni wystarczające trakcji. Na stromych, górskich zboczach, jedyną gwarancję przyczepności dają łańcuchy śniegowe. Jakie łańcuchy na koła wybrać i jak je założyć?
W okresie zimowym niejeden kierowca zastanawia się, jakie opony zimowe wybrać. Czasem jednak trzeba wyciągnąć jeszcze cięższe działa. Łańcuchy śniegowe to akcesoria, o których nie można zapomnieć, jadąc zimą w góry. Na niektórych odcinkach górskich dróg wjazd bez łańcuchów na kołach jest zabroniony. O konieczności założenia łańcuchów informuje znak C-18, przedstawiający oponę z łańcuchami na niebieskim tle. Za niezastosowanie łańcuchów na oznaczonym odcinku grozi mandat w wysokości 200 zł i 1 punkt karny.
Nakaz używania łańcuchów przeciwpoślizgowych obowiązuje też w kilku innych europejskich krajach, np. Bułgarii, Francji, Niemczech, Czechach, Szwajcarii, Słowenii, Słowacji Norwegii, Austrii czy we Włoszech. Jedynym państwem, gdzie nie wolno używać łańcuchów, jest Holandia.
Co istotne, łańcuchów można używać tylko na ośnieżonych lub oblodzonych fragmentach dróg. Ich zadaniem jest zapewnienie trakcji na sypkim lub ubitym śniegu, ewentualnie na lodzie. W łańcuchach śniegowych nie można wjechać natomiast na asfalt. W razie kontroli policyjnej za jazdę po nieośnieżonym odcinku drogi funkcjonariusz może nałożyć mandat w wysokości 100 zł.
Klasyczne łańcuchy na koła wykonane są z metalu, a konkretnie ze stali niklowo-chromowo-magnanowej. Grubość ogniw łańcuchów przeznaczonych do samochodów osobowych waha się od 8 do 12 mm. W autach dostawczych i SUV-ach stosuje się grubsze łańcuchy, nawet do 16 mm. Gęstość siatki uzależniona jest od rozmiaru łańcuchów, a także ich oczekiwanych parametrów. W samochodach sportowych należy zwrócić uwagę na prześwit pomiędzy oponą a nadkolem.
Alternatywą dla metalowych łańcuchów na koła są tzw. łańcuchy tekstylne. Przypominają pokrowce na koła, a ich działanie jest zgoła inne. Nie wgryzają się w śnieg, jak łańcuchy wykonane z ogniw, a przyklejają do wilgotnego śniegu. Zalety łańcuchów tekstylnych to: niska waga, łatwość zakładania i mniejsze ryzyko uszkodzenia karoserii, opon lub felg. Niestety, są znacznie mniej skuteczne niż klasyczne łańcuchy śniegowe. Zamiast łańcuchów śniegowych można również zastosować plastikowe opaski lub kompozytowe łańcuchy kolcami. To jednak zdecydowanie mniej pewne rozwiązanie.
Aby łańcuchy śniegowe spełniły swoją rolę, muszą być dobrze dopasowane do opon. W innym przypadku nie dałoby się ich dobrze napiąć. Luźne łańcuchy mogły by spaść z koła i uszkodzić nadkole, felgi, elementy zawieszenia czy czujniki ABS i ESP. Zazwyczaj rozmiar łańcuchów dobierany jest na podstawie marki i modelu samochodu. Upewnij się jednak, że w tabeli widnieje taki sam rozmiar opon, jak w twoim samochodzie. Informację o rozmiarze łańcuchów znajdziesz także w instrukcji samochodu.
Grupy rozmiarowe łańcuchów na koła oznaczone są literami kn i wartością liczbową, od kn30 do kn260. Na tej podstawie producenci tworzą tabele, w których widnieją popularne modele samochodów. Często spotykany rozmiar opon 205/55 R16 wymaga łańcuchów śniegowych o rozmiarze kn80. Warto jednak pamiętać, że ze względu na konstrukcję oraz rodzaj montażu rozmiary łańcuchów mogą się różnić.
W teorii założenie łańcuchów nie jest trudne, ale warto to poćwiczyć przed wyjazdem na zimowe ferie. Nauka na poboczu, w śnieżnych zaspach, przy niskiej temperaturze i kiepskich warunkach oświetleniowych może być frustrująca. Przed założeniem łańcuchów należy dokładnie oczyścić nadkole ze śniegu, by swobodnie przewlec drut wokół koła. Drut, oznaczony najczęściej kolorem niebieskim, powinien znaleźć się za oponą. Nie może wchodzić na bieżni ani haczyć o elementy zawieszenia.
Na stronie zewnętrznej powinna znaleźć się opaska łańcuchowa, z zaznaczonym kolorem czerwonym zapięciem. Należy równomiernie rozłożyć łańcuch na całej oponie, a następnie jak najmocniej dociągnąć zapięcie, zahaczając je o pętelkę i ogniwo łańcucha. Po przejechaniu kilkudziesięciu metrów zatrzymaj się ponownie i popraw napięcie łańcucha. Znacznie prościej wygląda montaż łańcuchów z automatycznym napinaczem, który samoczynnie kasuje luz podczas jazdy.
Maksymalna prędkość jazdy w łańcuchach to 50 km/h, niezależnie od ograniczeń prędkości na danym odcinku. W praktyce na mocno ośnieżonych odcinkach górskich i tak trudno rozwinąć większą prędkość. Zajrzyj jednak do instrukcji łańcuchów, bowiem niektórzy producenci zalecają maksymalną prędkość 40 km/h. Przed zakupem łańcuchów na koła sprawdź, czy mają one odpowiednie homologacje. Zgodność z normami ONORM V5115, UNI 11313, CUNA czy TUV to gwarancja bezpieczeństwa.
Warto też pamiętać, że łańcuchu powinny znaleźć się przynajmniej na dwóch kołach jednej osi, oczywiście napędowej. W samochodach 4x4 zaleca się stosowanie czterech łańcuchów, jednak niektórzy producenci przyzwalają na wyposażenie w nie tylko dwóch kół. Po zdjęciu łańcuchów dokładnie je wysusz i schowaj w fabrycznym pokrowcu. Aby zwiększyć ich żywotność, za każdym razem zakładaj je na odwrotną stronę.
Autor: Szymon Sonik