Data publikacji: Wtorek, 28.03.2023

Czym się charakteryzuje opona pneumatyczna?

Opony pneumatyczne to rodzaj ogumienia, do którego wtłaczane jest sprężone powietrze. Wypełniane są pod ciśnieniem większym, niż zewnętrzne, atmosferyczne. Najprościej rzecz ujmując, są to nasze codzienne opony samochodowe, rowerowe, czy motocyklowe, które pompujemy przy pomocy sprężarki. To one mają kontakt z nawierzchnią, zapewniają przyczepność, umożliwiają kierowanie pojazdem, ale przede wszystkim tłumią drgania. To właśnie dlatego wymyślono, że opona z mieszanki gumowej wypełniona będzie sprężonym powietrzem. Pierwowzorem stosowanym w pierwszych pojazdach były koła drewniane lub metalowe. Pierwsza opona pneumatyczna powstała w 1846 roku i to od wtedy wypierać one zaczęły wcześniejsze koła. Opony pneumatyczne służą nam do dziś, a producenci stale prześcigają się w ich produkcji i procesach technologicznych bez przerwy je ulepszając. Kiedy wiemy już, czym są opony pneumatyczne, warto zapoznać się z ich podstawową charakterystyką, gdyż mamy z nimi styczność na co dzień.

Opony pneumatyczne

Charakterystyka opon pneumatycznych
Podział opon pneumatycznych

Charakterystyka opon pneumatycznych

Podstawowym zadaniem opon pneumatycznych jest umożliwienie jazdy i kierowania pojazdem oraz tłumienie drgań spowodowanych kontaktem z nawierzchnią. Opony samochodowe, rowerowe czy inne stosowane na co dzień nazywane są pneumatycznymi przez to, że wypełniane są sprężonym gazem, najczęściej powietrzem pod odpowiednim ciśnieniem. Ogumienie to wykonywane jest w procesie wulkanizacji mieszanki gumowej z gumy naturalnej lub syntetycznej. W modelach dętkowych jest to osłona balona dętki, w które wtłaczamy powietrze, w bezdętkowych łączy się z obręczą felgi stanowiąc szczelny zbiornik na powietrze.

Podział opon pneumatycznych

Ze względu na budowę wewnętrzną

opony diagonalne – charakteryzuje się sposobem układania warstw osnowy opony. Tkanina opasania nakładana jest na siebie w dwóch kierunkach, pod odpowiednim kątem, zawsze mniejszym niż 90 stopni. Liczba i grubość warstw zależna jest od obciążenia, jakie przenosić ma dana opona. W porównaniu z oponami radialnymi cechują się wyższym komfortem jazdy na złej jakości drogach i dużą odpornością na ścieranie się bocznej ściany opon. Wykazują wyższy poziom spalania, mniejszą precyzję prowadzenia i gorsze prowadzenie w zakrętach i po łukach drogi;

opony radialne – charakteryzują się promieniowym (radialnym) ułożeniem osnowy pod kątem 90 stopni. Wzmacnia się ją dodatkową warstwą opasania. Takie ułożenie daje w efekcie większą elastyczność i usztywnienie bieżnika. Zwiększa się powierzchnia styku z nawierzchnią oraz poprawia przyczepność w zakrętach. Spalają mniej paliwa i gwarantują większą precyzję prowadzenia, jednak są mniej odporne na uszkodzenia mechaniczne, co wymaga stosowania dodatkowych elementów i warstw;

opona dętkowa – opona, wewnątrz której znajduje się balon dętki, który wypełniany jest sprężonym powietrzem. Opona najczęściej spotykana w rowerach, oznaczana jako TT (Tube Type);

opona bezdętkowa – rodzaj opony, który nie zawiera w sobie balona z powietrzem. Wypełnia się całą przestrzeń pomiędzy obręczami felgi, a zewnętrzną, gumową warstwą. Dla lepszej szczelności stosuje się wzmacniane stopki. Oznaczana jako TL (Tube-less).

Ze względu na rodzaj bieżnika

klockowe – opony, które posiadają gładką powierzchnię bieżnika, na której odlano specjalne klocki, które odpowiadają za przyczepność. Najczęściej stosowane w rowerach, szczególnie górskich i trialowych, gdzie poruszanie odbywa się nie tylko na asfaltowych nawierzchniach, ale przede wszystkim po nierównych, nieutwardzonych drogach;

rowkowe – opony, w których rzeźba bieżnika wycięta została w jego powierzchni. Najczęściej stosowane w samochodach. Charakterystyczne nacięcia i rowki skutecznie odprowadzają wodę, poprawiają przyczepność, a przez to, że nie odlewa się dodatkowych bloków, mają niskie opory toczenia;

slick – opony całkowicie gładkie, lub takie, które posiadają bardzo niewielkie nacięcia na powierzchni. Mają najmniejsze opory toczenia. Służą najczęściej do sportowej, bardzo szybkiej jazdy. Spotykane na wyścigach samochodowych i motocyklowych na torze, w kolarstwie szosowym i torowym. Najlepiej trzymają się drogi na suchych, równych nawierzchniach. Na mokrych sprawiają się znacznie gorzej, gdyż nie odprowadzają wody z powierzchni styku, przez co mają tendencję do wpadania w zjawisko aquaplaningu.

Ze względu na zalecany okres użytkowania

opony letnie – posiadają większe bloki bieżnika i mniejszą ilość lameli obwodowych. Charakteryzują się bardzo dużą powierzchnią styku z nawierzchnią. Usprawnia to prowadzenie, daje większą stabilność jazdy i skutecznie skraca drogę hamowania. Opony letnie wykazują niskie opory toczenia i wysokie osiągi. Posiadają rowki odprowadzające wodę, co poprawia przyczepność podczas jazdy w deszczu. Zalecana temperatura stosowania opon letnich wynosi powyżej siedmiu stopni Celsjusza;

opony zimowe – w odróżnieniu od letnich, posiadają znacznie gęściej usieciowany system rowków i lameli. Pomaga to lepiej wgryzać się w lód i śnieg, jaki można napotkać zimą. Wykazują dobre parametry jazdy i przyczepność również na mokrych drogach. Wykonywane są z bardziej miękkich mieszanek gumowych, gdyż wolniej się ona nagrzewa do docelowej temperatury pracy. Często są termoadaptacyjne. Oznacza to, że powierzchnia styku, sztywność opony i oddziaływanie z nawierzchnią zmienia się w zależności od warunków. Zalecanym okresem użytkowania jest czas, kiedy średnia temperatura otoczenia spada poniżej 7 stopni Celsjusza;

opony całoroczne (wielosezonowe) – połączenie opon letnich i zimowych. Z tych pierwszych zaczerpnięto twardość i parametry przyczepności, z drugich liczne lamele i budowę bieżnika. Najprościej rzecz ujmując, są to zimowe opony dostosowane do letniej jazdy przy wyższych temperaturach. Są złotym środkiem pomiędzy tymi dwoma rodzajami, jednak nigdy nie zastąpią typowych, sezonowych opon. Przy bardzo wysokich lub bardzo niskich temperaturach nigdy nie sprawdzą się tak dobrze, jak letnie czy zimowe w swoich naturalnych warunkach.

Opony pneumatyczne stosowane są praktycznie wszędzie. Są stosunkowo tanie i bardzo wytrzymałe. Jedyne wyjątki to transport szynowy, ze względu na rodzaj nawierzchni, rolki przemysłowe lub gumowe koła w maszynach i małych elementach ruchomych. W pozostałych przypadkach, wszędzie tam gdzie obraca się koło, spotkamy opony pneumatyczne dętkowe lub bezdętkowe. Napompowanie ich odbywa się przy pomocy pompki lub sprężarki. Warto wiedzieć, jakie nominalne ciśnienie powinno być w oponie pneumatycznej, aby nie była za miękka lub nie rozerwała się. W obsłudze nie stanowią żadnego problemu, a zapoznanie się z ich przeznaczeniem i dodatkowe oznaczenia na bokach ogumienia wszystko powie nam na temat opony pneumatycznej.

Zdjęcie: Envato Elements

Polecamy:

Autor: Przemysław Mańka

Czym się charakteryzuje opona pneumatyczna?

Charakterystyka opon pneumatycznych

Podział opon pneumatycznych

Ze względu na budowę wewnętrzną

Ze względu na rodzaj bieżnika

Ze względu na zalecany okres użytkowania

Polecamy:

Co to jest spalanie stukowe i jakie ma objawy?

Jak czytać oznaczenia oleju silnikowego i co oznaczają?

Jakie żarówki D2S kupić? Jakie są najlepsze?

Jaka jest najlepsza piana aktywna?

Opony DEMO. Czy warto je kupić i na co uważać

Jakie żarówki H1 do lamp soczewkowych?