Rodzaje bieżników opon samochodowych

Autor: Łukasz Wulkanista

Opony do samochodów osobowych różnią się nie tylko rozmiarami czy charakterystyką ze względu na sezon. Jedną z najważniejszych cech każdego ogumienia jest rodzaj bieżnika. Elementami tworzącymi bieżnik są bloki, lamele, rowki, dołki i żebra – ich układ w znacznym stopniu odpowiada za parametry danej opony. Dlatego też warto zapoznać się z najczęściej produkowanymi rodzajami bieżników i z zasadami eksploatacji konkretnych modeli opon.

Jakie wyróżniamy rodzaje bieżników opon?

W samochodach osobowych stosuje się opony z trzema rodzajami bieżników. Zaliczamy do nich modele kierunkowe, symetryczne oraz asymetryczne. Przed wyjaśnieniem różnic pomiędzy poszczególnymi typami, warto wspomnieć o tym, po co właściwie w ogumieniu stosuje się bieżnik. Głównym zadaniem opony jest zapewnienie odpowiedniej przyczepności pojazdu do nawierzchni, co pozwala przenieść moc oraz zapewnić możliwość sterowania. Teoretycznie najlepszy styk opony z drogą gwarantuje ogumienie o całkowicie płaskiej powierzchni. Tego typu opony (tzw. Slick) stosuje się jednak tylko w autach sportowych poruszających się po idealnie płaskich torach wyścigowych. Na normalnej drodze warunki są zróżnicowane, a zadaniem bieżnika jest m.in. odprowadzanie wody deszczowej, zapewnienie bezpieczeństwa jazdy na ośnieżonym asfalcie i tłumienie drgań wynikających z nierówności nawierzchni.

Opony z bieżnikiem kierunkowym

Bieżnik kierunkowy w oponach Michelin CrossClimate+ Bieżnik kierunkowy z łatwością poznasz po układzie rowków przypominającym literę „V” lub „U”. Z racji charakterystycznego śladu pozostawianego przez takie opony, nazywa się go czasem „wzorem w jodełkę”. W bieżnikach kierunkowych poprzeczne rowki są symetrycznie ułożone i ustawione w stosunku do siebie pod takimi samymi kątami. Taki układ pozwala zapewnić bardzo dobre właściwości trakcyjne i wysoką stabilność. Opony z bieżnikiem kierunkowym dobrze sprawdzają się na mokrej nawierzchni, cechują się dobrą skutecznością hamowania oraz gwarantują zachowanie precyzji kierowania nawet przy wysokich prędkościach. Dlatego też jest to dobry wybór dla samochodów sportowych i pojazdów o dużej mocy silnika. Do minusów takich opon zaliczyć musimy mniejszy komfort akustyczny, gdyż cechują się dość głośną pracą. Dodatkowo ich rzeźba czyni je bardziej podatnymi na „ząbkowanie”, czyli nierównomiernie ścieranie się poszczególnych części bieżnika.

Opony z bieżnikiem symetrycznym

Bieżnik symetryczny w oponach Bridgestone B250 Bieżnik symetryczny jest najprostszym i jednocześnie najtańszym w produkcji. Jak sama nazwa układ bloków oraz rowków będzie tutaj symetryczny. Ze względu na prostotę produkcji stosowany zwykle w tańszych zestawach ogumienia. Taka rzeźba sprawdzi się w mniejszych autach oraz samochodach miejskich, które poruszają się głównie po odśnieżanych ulicach. Oprócz atrakcyjnej ceny, do zalet warto dodać jeszcze wysoką wytrzymałość oraz ekonomikę jazdy. Opony z bieżnikiem symetrycznym charakteryzują się stosunkowo niskimi oporami toczenia, co przekłada się bezpośrednio na mniejsze spalanie. Wśród wad symetrycznych bieżników wspomnieć trzeba o niskich parametrach trakcyjnych. Nie nadają się one więc do dynamicznej jazdy z dużymi prędkościami.

Opony z bieżnikiem asymetrycznym

Bieżnik asymetryczny w oponach Uniroyal RainSport 3 Ogumienie z bieżnikiem asymetrycznym rozpoznać można po tym, że rzeźba po lewej i prawej stronie opony różni się od siebie. Spowodowane jest to faktem, że w takich modelach wewnętrzna została zaprojektowana z myślą o skutecznym odprowadzaniu wody oraz zachowaniu odpowiedniej przyczepności na mokrej nawierzchni, podczas gdy zewnętrzna odpowieda za bezpieczeństwo jazdy na suchej drodze. Tego typu opony są bardzo lubiane ze względu na dobre zachowanie w praktycznie każdych warunkach. Bieżnik asymetryczny gwarantuje także dobre właściwości trakcyjne przy wysokich prędkościach oraz wysoki komfort jazdy. Niezaprzeczalnym atutem jest również równomierne zużywanie się bieżnika. Niektórzy kierowcy dodają do tej listy również atrakcyjny wygląd. Największym minusem opon asymetrycznych jest problematyczny montaż i dość wysoka cena. Dlatego też zwykle decydują się na nie właściciel aut klasy średniej i wyższej. Opony asymetryczne należy przekładać na wzór litery "X" czyli przednia lewa, na tylną prawą oraz przednia prawa, na tylną lewą. Przyjmuje się również, że opony asymetryczne są mniej podatne za zjawisko ząbkowania opon, poza tym lepiej współpracują z zawieszeniem wielowahaczowym (najbardziej narażonemu na ząbkowanie) oraz elektronicznymi układami kontroli trakcji (ASR, TC, ESP).

Montaż opon asymetrycznych i kierunkowych

Niektóre typy bieżnika pracują prawidłowo tylko przy zachowaniu odpowiedniego kierunku montażu. Należy o tym pamiętać i upewnić się, że ogumienie zainstalowano zgodnie z zasadami. Nie dotyczy to opon symetrycznych, które montuje się w dowolny sposób.

Montaż opon kierunkowych

Na oponach z bieżnikiem kierunkowym umieszczony jest symbol ze strzałką wskazującą kierunek toczenia. Założenie ich w przeciwnym kierunku sprawi, że ułożone „w jodełkę” rowki nie będą w stanie prawidłowo odprowadzać wody, co może skończyć się utratą panowania nad pojazdem na mokrej nawierzchni.

Montaż opon asymetrycznych

Opony asymetryczne posiadają na bokach oznaczenia „inside” i „outside”, które określają kierunki montażu. Wszystkie opony muszą być założone w taki sposób, aby napis „outside” umieszczony był na zewnątrz pojazdu. W przeciwnym razie bieżnik nie będzie w stanie skutecznie pracować. Mitem jest, że opony o rzeźbie asymetrycznej dzielą się na „lewe” i „prawe” – każdą z nich można montować po dowolnej stronie pojazdu, pamiętając jedynie o prawidłowym kierunku ustawienia zewnętrznej oraz wewnętrznej ścianki.

Jak założyć opony asymetryczne na przykładnie modelu RainSport 3

Różne rodzaje bieżnika na osi przedniej i tylnej?

Zasady eksploatacji mówią, że nie powinno się raczej używać różnych opon w tym samym samochodzie. Czasami jednak niektórzy kierowcy decydują się na takie rozwiązanie, chcąc obniżyć koszty. Pamiętajmy jednak, że opony z różnymi typami bieżnika można zamontować na różnych osiach – inne z przodu i odmienne z tyłu. Prawo dopuszcza takie rozwiązanie, jednak dla bezpieczeństwa warto trzymać się jednej zasady: ogumienie o lepszych parametrach powinno znaleźć się na osi tylnej. Dlatego też dysponując np. dwoma oponami o rzeźbie symetrycznej i dwoma kierunkowymi, zamontujmy te drugie na tyle. Opon o różnych bieżnikach nie wolno w żadnym wypadku montować na tej samej osi. To niebezpiecznie rozwiązanie, ponadto w razie kontroli skutkować będzie mandatem.

Jaki rodzaj bieżnika wybrać na zimę?

Najczęściej zadawane pytania o rodzaj bieżnika dotyczą odpowiedniego wyboru opon na zimę. Najpopularniejsze obecnie są modele kierunkowe. Doskonale radzą sobie one na mokrej nawierzchni i zapewniają świetną przyczepność na ośnieżonej drodze. Asymetryczne bieżniki również sprawdzają się w sezonie zimowym – głównie późną jesienią, gdy warunki pogodowe są zmienne. Opony z bieżnikiem symetrycznym nadają się głównie do jazdy miejskiej po odśnieżanych ulicach.