Data publikacji:
Co ile wymiana rozrządu? Dlaczego jest ważna?
Jedną z ważniejszych części samochodowych, na które zwracamy szczególną uwagę w trakcie przeglądów technicznych, jest pasek rozrządu. Należy go wymieniać w regularnych odstępach czasu, w przeciwnym razie narażamy się na bardzo kosztowne awarie silnika. Podpowiadamy, jak często należy dokonywać wymiany rozrządu, a także jaką dokładnie rolę spełnia w aucie.
Rozrząd w samochodzie – czym jest?
Układ rozrządowy jest niezwykle istotną częścią samochodu, odpowiada on między innymi za dostarczanie powietrza do cylindrów za pomocą zaworów dolotowych i odprowadzania spalin z silnika za pośrednictwem zaworów wylotowych/wydechowych.
Montuje się go zarówno w napędach benzynowych, jak i wysokoprężnych. Zawory te muszą otwierać się i zamykać w odpowiednim tempie zsynchronizowanym z tłokami w cylindrach, a za jego utrzymanie odpowiada napęd rozrządu, którego kluczowym elementem jest pasek lub łańcuch rozrządu. Układ rozrządu może też w niektórych silnikach napędzać pompę wtryskową, pompę olejową lub pompę cieczy chłodzącej.
Paski lub łańcuchy rozrządu przekazują napęd z wała korbowego kołu rozrządu regulującemu pracę zaworów silnika. Pasek rozrządu jest wystawiony na działanie bardzo dużych przeciążeń, wykonuje się go zatem z jak najbardziej wytrzymałych materiałów.
Obecnie produkuje się go w wieloetapowym procesie. Fundamentem jego konstrukcji są najczęściej włókna węglowe lub druty stalowe, powlekane syntetyczną gumą, dodatkowo wzmacnianym teflonem lub specjalną tkaniną o podobnych właściwościach fizycznych. Z jednej strony pasek ma na całej swej długości kilka mocnych i równoległych wgłębień (tzw. zęby), w które wchodzą napędzane przez niego mechaniczne koła konstrukcji silnika. Łańcuchy produkuje się natomiast z wysokiej jakości stopów metali odpornych na duże naprężenia.
Zęby paska rozrządowego mogą mieć różne profile, ich kształt wpływa na głośność pracy oraz ogólną wydajność układu napędowego. Szczególną uwagę na tę cechę zwracają przede wszystkim właściciele najmocniejszych aut sportowych.
Kiedy mówimy o wymianie rozrządu, nie mamy oczywiście na myśli wymiany całego układu lub jego elementów mechanicznych (choć w wypadku awarii może zajść taka potrzeba), ale wyłącznie samego paska.
Konsekwencje uszkodzenia łańcucha i paska rozrządu
Mocno wyeksploatowany pasek rozrządu w pewnym momencie może pęknąć i się zerwać, co niesie ze sobą fatalne skutki dla silnika. Skala potencjalnych zniszczeń jest tutaj bardzo duża i zależy od tego, czy do awarii doszło w napędach kolizyjnych lub bezkolizyjnych. W tych pierwszych tłoki i zawory silnika mogą teoretycznie w siebie uderzyć po zerwaniu paska i ulec uszkodzeniu. W tych drugich jest to niemożliwe.
Niestety prawie wszystkie silniki montowane w autach osobowych to typowe modele kolizyjne, więc ryzyko kompletnego zniszczenia tłoków i zaworów jest bardzo duże. Naprawa będzie nas tutaj bardzo słono kosztować, a w wielu przypadkach cała jednostka napędowa nadaje się do całkowitej wymiany, zwłaszcza gdy do listy uszkodzeń dodamy jeszcze wał korbowy.
Łańcuchy rozrządu odznaczają się znacznie większą trwałością, ale nawet one są podatne na stopniowe zużycie. Ich uszkodzenie skutkuje nierówną pracą silnika, co przekłada się na jego mniejszą moc. Awaria zwiększa też hałas generowany przez układ napędowy. Łańcuch można wyregulować lub naprawić w warsztacie samochodowym, w wypadku widocznych pęknięć i ubytków zaleca się jego całkowitą wymianę.
Co ile wymieniać rozrząd?
Jak często wymieniać pasek rozrządu? Pytanie to zadaje sobie wielu kierowców, niestety nie ma na nie jednoznacznej odpowiedzi, jest ona wypadkową wielu czynników. Podstawową wykładnią powinny być dla nas zalecenie producenta auta. Informacje na temat terminu podawane są w dokumentacji technicznej auta, w przypadku pojazdu z drugiej ręki zwracamy szczególną uwagę na typ i model zainstalowanego w nim silnika.
Mechanicy samochodowi podają też często wskazówki dotyczące rozrządu, są one uzależnione w dużej mierze od czasu, jaki upłynął od założenia paska, oraz przebytych w tym czasie kilometrów. Uważa się więc, że wymianę paska w przeciętnym aucie osobowym warto rozważyć po okresie około 3–5 lat i/lub przejechaniu co najmniej 60 tysięcy kilometrów.
Warto też dodać, że w przypadku wielu nowych aut producenci teoretycznie gwarantują, że paski wytrzymają przejechanie nawet ponad 100–150 tysięcy kilometrów. Pamiętajmy jednak, że zakładają oni optymalną eksploatację samochodu. Zwróćmy też uwagę na to, że paski wymieniamy także po wskazanym czasie, gdy auto stało przez większą część czasu w garażu lub na miejscu parkingowym. Nieużywane paski również ulegają powolnemu niszczeniu, które przyspiesza dodatkowo niska temperatura i wysoka wilgotność powietrza.
Jakie są czynniki zwiększające zużycie paska rozrządowego?
Co ciekawe, na szybsze zużywanie się elementu wpływa codzienna powolna jazda na krótkich dystansach. Szacuje się więc, że jeżdżąc normalnie w warunkach miejskich, a więc często stojąc w korkach, pasek zużywa się nawet o kilkadziesiąt procent szybciej niż w samochodach pokonujących dłuższe trasy, przeciętnie jeżdżących bardziej agresywnie i z większą szybkością. Z drugiej strony, negatywnie na żywotność paska wpływa też bardzo mocne zużycie silnika. Najszybciej ulegają one więc zniszczeniu w samochodach sportowych i rajdowych.
Proces wymiany rozrządu – co należy wiedzieć?
Wymiany paska rozrządu najlepiej dokonywać w warsztacie samochodowym. Samodzielne przeprowadzenie całej operacji wymaga doświadczenia, zakupu odpowiednich narzędzi oraz części do wymiany. Największym wyzwaniem jest jednak zazwyczaj wygodne dostanie się do rozrządu, nieraz niezbędny okaże się demontaż niektórych elementów układu napędowego, co wydłuża czas, jaki musimy poświęcić na całą operację.
Cena wymiany paska rozrządu waha się od kilkuset złotych do ponad tysiąca złotych. Różnice zależą w dużej mierze od rodzaju samochodu i rodzaju silnika. Pamiętajmy, że czasami niezbędna może okazać się wymiana lub naprawa innych elementów rozrządu, co powiększy nasz rachunek. Do tych dodatkowych części zaliczają się też rolki napinające, śruby montażowe i uszczelki, a także pompy (jeżeli silnik jest w takowe wyposażony). Tutaj wiele zależy od tego, jak często dokonywaliśmy przeglądów, jak bardzo było eksploatowane auto, a także w jakim jest wieku.
Zdjęcie: Envato Elements
Polecamy:
Jak odpowietrzyć układ chłodzenia
2024-04-26
Co to jest spalanie stukowe i jakie ma objawy?
2024-04-24
Jak czytać oznaczenia oleju silnikowego i co oznaczają?
2024-04-22
Jakie żarówki D2S kupić? Jakie są najlepsze?
2024-04-20
Jaka jest najlepsza piana aktywna?
2024-04-19
Opony DEMO. Czy warto je kupić i na co uważać
2024-04-17
Autor: Michał Kułakowski