Data publikacji:

Jak czytać oznaczenia oleju silnikowego i co oznaczają?

Oleje silnikowe, obok paliwa i smarów, to najważniejsze środki smarne w pojeździe, które odpowiadają za jego prawidłowe funkcjonowanie. Od ich prawidłowego doboru zależy sprawność i poprawność działania silnika samochodowego. Aby odpowiednio wybrać środek smarny, należy wiedzieć, jak czytać jego oznaczenia.
oznaczenia oleju silnikowego

Oznaczenia olejów silnikowych

Olej silnikowy odpowiada przede wszystkim za prawidłową pracę silnika i wszystkich jego podzespołów. Jego zadaniami są smarowanie elementów współpracujących, odprowadzanie temperatury, niwelowanie tarcia, odprowadzanie zanieczyszczeń oraz pomoc w rozruchu i rozgrzaniu silnika. Nowoczesne środki smarne posiadają dodatki, które dodatkowo uszczelniają elementy silnika, czyszczą go czy zapobiegają korozji.
Oleje silnikowe podzielić można na trzy podstawowe kategorie:
  • oleje syntetyczne – wytwarzane są z komponentów syntetycznych, bazujących na reakcjach chemicznych. Są najbardziej zaawansowane technologicznie i najlepsze jakościowo. Są w stanie wytrzymywać bardzo duże obciążenia termiczne, pozwalają na ogromną dynamikę pracy, a także dobrze chronią i konserwują elementy silnika;
  • oleje półsyntetyczne – to produkty pośrednie między syntetycznymi a mineralnymi środkami smarnymi. Łączą w sobie cechy obu tych rodzajów, dając coś na zasadzie „złotego środka”;
  • oleje mineralne – oleje na bazie składników naturalnych, powstające w procesie rafinacji ropy naftowej. Charakteryzują się większą lepkością, przez co lepiej pracują w wysokich temperaturach. Mają dodatkowe urozmaicenia w postaci siarki czy węglowodoru, co przy nieprawidłowym eksploatowaniu silnika może powodować powstawanie dodatkowych zanieczyszczeń czy nagaru.
  • Klasy jakości olejów

    Najpopularniejsze i najczęściej spotykane oznaczenia olejów silnikowych są sklasyfikowane według normy SAE oraz API.

    SAE (Society of Automotive Engineers)

    Klasyfikacja według normy SAE jest dobrze widoczna na opakowaniu i na pewno każdemu znana. Norma ta określa właściwości smarne oleju silnikowego w niskiej i wysokiej temperaturze. Oleje te klasyfikuje się według letnich i zimowych. Pierwsze oznacza się wyłącznie liczbami, zimowe zaś dodatkowo literą W, od angielskiego „winter”.
    Spotkać można oleje sezonowe z oznaczeniem tylko letnim lub tylko zimowym. Dostępnych jest 8 klas wysokich temperatur (letnich): 8, 12, 16, 20, 30, 40, 50 i 60; oraz 6 klas niskich temperatur (zimowych): 0W, 5W, 10W, 15W, 20W oraz 25W.
    Zimowa klasa olejowa określana jest na podstawie takich czynników jak maksymalna lepkość smaru w danej temperaturze, minimalna lepkość w temperaturze 100 stopni Celsjusza i maksymalna temperatura pompowalności oleju. Letnią klasę określa się za pomocą minimalnej i maksymalnej lepkości w temperaturze 100 stopni Celsjusza oraz minimalnej lepkości w 150 stopniach Celsjusza, przy obciążeniu silnika.
    Najczęściej spotyka się jednak oleje całosezonowe, które nie wymagają od kierowców wymiany oleju w związku ze zmieniającymi się porami roku. Posiadają one oba oznaczenia, jak np. 10W30, 5W30 czy 10W40. Czyta się je dokładnie tak samo jak w przypadku klasyfikacji sezonowej. Im mniejsza liczba widnieje przed literą W, tym olej może być stosowany w niższej temperaturze otoczenia. Z kolei im wyższa liczba klasyfikacji letniej, tym lepsze parametry zachowa olej wraz ze wzrostem temperatury.

    API (American Petroleum Institute)

    Jest to klasyfikacja zgodna z amerykańskimi normami. Analizuje ona oleje silnikowe pod względem parametrów pracy silnika, jego zużycia oraz elementów z nim współpracujących. Norma API bardzo często występuje obok oznaczeń SAE, ponieważ obie uzupełniają się i stanowią o innych parametrach pracy.
    Najprościej ujmując, API zajmuje się klasyfikacją olejów ze względu na rodzaj paliwa spotykanego w samochodzie. Stosują oni oznaczenia dwuliterowe, z której pierwsza to przeznaczenie oleju, a druga to klasa jakości. Oleje „C” przeznaczone są do silników Diesla, z kolei oleje „S” – do silników benzynowych. Druga litera oznacza klasę jakości: im dalsza jest jej kolejność w alfabecie, tym wyższa klasa i nowsze normy spełnia.
    Spotyka się podwójne oznaczenia olejów, z tą różnicą, że w silniku iskrowym i wysokoprężnym może ona spełniać inne normy. Podsumowując, olej SL będzie dobrej jakości olejem do silników benzynowych spełniających normę L, z kolei olej CE będzie niskiej jakości olejem do diesla, o normie E. Spotkać można wspomniane łączenia przeznaczenia, jak np. SL/CF, co oznacza olej przeznaczony do silników zarówno benzynowych, jak i wysokoprężnych, z tą różnicą, że w pierwszym przypadku spełni on normę L jako dobrej jakości środek smarny, z kolei w dieslu będzie on znacznie niższej klasy, jaką jest norma F.
    Zdjęcie: Envato Elements