Data publikacji:

Dyferencjał. Co to jest i za co odpowiada?

Dyferencjał w samochodzie, określany także mianem mechanizmu różnicowego lub dyferem, jest kluczowym elementem układu napędowego. Umożliwia on bezpieczne pokonywanie zakrętów, a także zapobiega niekontrolowanemu wpadaniu pojazdu w poślizg. Uszkodzony dyfer jest poważną usterką, którą należy jak najszybciej naprawić. Przedstawiamy zatem najważniejsze informacje na temat tego elementu konstrukcji auta.
Car Differential Fixing

Dyferencjał – czym jest i jak działa

Mechanizm różnicowy jest znacznie starszy od pojazdów spalinowych. Jego pierwsze udokumentowane użycie przypada na trzeci wiek naszej ery i jest on przypisywany chińskiemu wynalazcy Ma Junowi. Dyferencjał był używany przez stulecia w wielu typach prostych urządzeń mechanicznych – od przyrządów astronomicznych po narzędzia stosowane w produkcji i przemyśle. Ze względu na swoje cechy dyfer został użyty z powodzeniem w konstrukcji pierwszych aut, które pojawiły się pod koniec XIX wieku i bez większych zmian jest używany do dziś, nawet w najnowocześniejszych samochodach. 
Dyferencjał w autach to mechanizm oparty na przekładniach kół zębatych, który pozwala pojazdowi przede wszystkim na wykonywanie bezpiecznych zakrętów. Jego konstrukcja, która dodatkowo jest połączona także ze skrzynią biegów, przenosi moment obrotowy silnika na koła wprawiając je w ruch. Dzięki przekładniom zamontowanym we wnętrzu mechanizmu koła mogą obracać się z różną prędkością. 
Czytaj również: Jakie kable rozruchowe?
Ma to oczywiście kluczowe znaczenie podczas wykonywania skrętów, ponieważ zewnętrze koło pokonuje większą drogę niż wewnętrzne, gdyby oba obracały się z tą samą szybkością zwiększyłoby to ryzyko wpadnięcia w poślizg, a także przyspieszało zużycie ogumienia i obciążało niepotrzebnie elementy konstrukcyjne auta. Dyfer zapobiega temu zjawisku w sposób całkowicie mechaniczny, rozdzielając energię dostarczaną przez napęd.
Dyferencjał montuje się w trzech różnych miejscach samochodu, a wszystko zależy tutaj do typu pojazdu. W większości aut osobowych dyferencjał jest połączony ze skrzynią biegów i umieszczony przy przedniej osi kół. W autach z napędem na tylne koła montuje się go na odpowiadającej im osi, a w modelach z napędem czterokołowym znajdziemy go zazwyczaj pośrodku auta (tzw. dyferencjał centralny). Producenci stosują tutaj jednak różne rozwiązania konstrukcyjne. 

Uszkodzony dyferencjał – objawy

Choć dyferencjał ma niesamowicie prostą konstrukcję, z czasem może ulec mechanicznemu zużyciu, a nawet awarii. Czynnikami zwiększającymi prawdopodobieństwo wystąpienia usterek jest wiek pojazdu, stopień jego eksploatacji, a także brak regularnych przeglądów, które są w stanie wyłapać pierwsze objawy problemów. Na zużycie elementu wpływa także szybkie i agresywne ruszanie z miejsca (np. przy zmianie świateł na sygnalizacji świetlnej).
Uszkodzony dyferencjał w pierwszej kolejności daje o sobie znać, wydając charakterystyczne dźwięki podczas jazdy. Zazwyczaj jest to mechaniczne stukanie i zgrzytanie słyszalne w kabinie kierowcy, dobiegające z okolicy podłogi. Poza tym, jazda z niepoprawnie działającym dyferencjałem wywołuje wyraźnie odczuwalne drgania kierownicy oraz problemy podczas wykonywania zakrętów i innych manewrów. 
Dyferencjału nie wymienimy i nie naprawimy samodzielnie, potrzebna do tego jest zawsze pomoc specjalistów dysponujących odpowiednim zapleczem narzędziowym i warsztatem. Element może zostać poddany czyszczeniu i naprawie (tzw. regeneracji) lub całkowitej wymianie, jeżeli zabiegi te nie dadzą pożądanego skutku.
Zdjęcie: Envato Elements
Autor: Michał Kułakowski