Data modyfikacji:

Jak sprawdzić alternator? Objawy awarii

Kiedy alternator nie działa, możemy mieć problemy z szybami elektrycznymi, zmienianiem położenia lusterek, radiem czy oświetleniem. Co gorsza, ze względu na jego związek z akumulatorem może dojść do trudności w odpaleniu pojazdu. Dlatego dzisiaj opowiemy o tym, czym jest alternator samochodowy, jak działa i jakie są dokładnie objawy jego awarii. Podpowiemy też, co robić, gdy okaże się, że doszło do jego usterki, a także jak sprawdzić alternator domowymi sposobami – bez nakładu zbyt dużej ilości czasu i środków finansowych.
jak sprawdzić alternator

Czym jest alternator? Jakie są jego podstawowe elementy?

W każdym samochodzie posiadamy dwa źródła zasilania. Jednym z nich jest akumulator, który działa, gdy silnik jest wyłączony, natomiast drugim – alternator, który funkcjonuje, gdy korzystamy z silnika. To właśnie drugie urządzenie odpowiada za ładowanie akumulatora oraz zasilanie wszystkich drobniejszych czujników na pokładzie pojazdu. Alternator znajduje się w komorze silnika i jak wszystko w samochodzie, może ulec awarii. Jeżeli dojdzie do uszkodzenia alternatora, prawdopodobnie nie uruchomimy nawet samochodu. Innym objawem problemów z tym elementem są awarie elektryki w samochodzie.

Jak działa alternator? Budowa alternatora

Urządzenie to zasilane jest przez wał korbowy i połączone z nim przy pomocy paska wielorowkowego. W starszych modelach samochodów stosuje się paski klinowe. Podstawowym zadaniem alternatora jest wytwarzanie pola elektromagnetycznego, które gwarantuje dostęp do prądu o zmiennym napięciu.
Koło pasowe alternatora (jego obrotowa część) napędzana jest przez wspomniany już (najczęściej) pasek wielorowkowy, przymocowany do wału korbowego silnika. Na zewnątrz lub wewnątrz alternatora znajduje się wentylator, którego zadaniem jest chłodzić cały układ. Wewnątrz alternatora znajduje się wirnik z cewką osadzony na łożyskach. Po uzwojeniu ślizgają się szczotki alternatora, które umożliwiają przekazywanie prądu dalej. Wcześniej jednak ten musi przejść przez regulator napięcia.
Dookoła alternatora znajduje się stojan zbudowany z uzwojenia. Kiedy wirnik zaczyna działać, w stojanie pojawia się prąd. Ponieważ jednak znajduje się tam wówczas prąd zmienny, a potrzebny jest stały, alternator korzysta z diody prostowniczej. W dalszej kolejności dzięki odpowiedniemu złączu może przedostać się do innych elementów, zasilanych prądem z alternatora. Często właśnie to złącze jest przyczyną awarii całego alternatora, zatem warto je sprawdzać w podejrzeniach usterek.

Rodzaje alternatorów

Spotkać się możemy na ogół z trzema podstawowymi rodzajami alternatorów – kompaktowymi, tradycyjnymi i kompaktowymi, które sterowane są przez komputer pokładowy. Te pierwsze są lubianym rodzajem tych urządzeń ze względu na dobrą wydajność, trwałość oraz potrzebę niezbyt dużej ilości miejsca do montażu. Ich wentylator jest ukryty we wnętrzu obudowy.
Alternatory tradycyjne wciąż świetnie pełnią swoje podstawowe funkcje, jednak zajmują nieco więcej miejsca, natomiast te, które sterowane są przy użyciu komputera, są najwygodniejsze nie tylko ze względu na swoje kompaktowe rozmiary, ale również możliwość błyskawicznego wykrycia jakichkolwiek usterek przy pomocy komputera. W samochodach elektrycznych i hybrydowych w ogóle nie znajdziemy alternatorów – tam ich zadania spełnia silnik elektryczny.

Alternator – objawy awarii

Podstawowym objawem awarii alternatora jest problem z ładowaniem akumulatora i paląca się kontrolka na desce rozdzielczej. Zbyt wysokie napięcie ze strony alternatora prowadzi do uszkodzenia akumulatora, natomiast zbyt niskie do jego rozładowywania. Tak czy inaczej, jest to problem, który należy dość szybko rozwiązać. Również, jeżeli elektryka w samochodzie zaczyna wariować lub przestaje działać, jest to sygnał o awarii alternatora. Warto jednak wiedzieć, że problem wcale nie musi występować ciągle. Czasami daje o sobie znać w sposób przerywany. Na problemy z paskami wokół alternatora często wskazuje zapach spalonej gumy.

Jakie są przyczyny uszkodzeń alternatora?

Alternator zużywa się nawet podczas prawidłowej eksploatacji. Zdarzyć się mogą zwarcia, jak również uszkodzenia połączeń elektrycznych. Wpływ na jego żywotność ma przede wszystkim jego umiejscowienie, różnice temperatur i narażenie na inne czynniki niszczące. Wśród najczęściej pojawiających się usterek alternatora wymieniamy zużyte łożyska i szczotki, pęknięcia obudowy, uszkodzenia regulatora napięcia czy zwarcia. Przyczyną uszkodzenia alternatora może być też osiadły na nim brud, który wraz z upływem czasu prowadzi do zatarcia. Czasami zdarzają się również uszkodzenia diody czy regulatora napięcia, a nieco rzadziej – przepalenia i zwarcia uzwojenia stojana.

Jak sprawdzić alternator?

Żeby sprawdzić alternator, wystarczy multimetr, który podłączymy do akumulatora na wyłączonym silniku. Teraz należy zmierzyć napięcie. Następnie uruchamiamy silnik, odczekujemy minimum 2 minuty i dokonujemy pomiaru ponownie. Napięcie powinno wynosić powyżej 13 V. Teraz trzeba włączyć, ogrzewanie i nawiew, wcisnąć gaz i utrzymać prędkość obrotową na poziomie 2000 obr/min oraz zmierzyć napięcie. Powinno ono wynosić powyżej 14 V. Czasami zdarza się, że producent określa nieco inne granice napięcia, które są dopuszczalne w wyprodukowanym przez niego alternatorze.
Sprawdź również gdzie stosować łożyska C3!

Co robić, gdy alternator jest uszkodzony?

Zakup nowego alternatora to dość duży wydatek, na który nie wszyscy kierowcy mogą sobie natychmiastowo pozwolić. Pomimo tego, że jest to zasadniczo najbezpieczniejsza opcja, można też pokusić się o zakup alternatora regenerowanego. Kupując go w sprawdzonym miejscu, dodatkowo otrzymujemy na niego gwarancję. Jeżeli decydujemy się na zakup tego rodzaju produktu, kluczowe jest jego odpowiednie dobranie. Zapewne chętnie zrobią to mechanicy lub zakład regeneracyjny na podstawie numeru VIN naszego pojazdu. Całkowicie odradzamy jednak kupowanie używanych alternatorów – nie znamy ich pochodzenia, historii, ani nie jesteśmy w stanie sprawdzić dokładnie ich działania, a zatem może się okazać, że będą to pieniądze wyrzucone w błoto. Nie zalecamy również przeprowadzania samodzielnych napraw alternatora.

Co jeszcze warto wiedzieć o alternatorach?

Nie zawsze konieczna jest wymiana całego alternatora w przypadku wykrycia jego usterki. Często bowiem wystarczy zakupić jedynie nowy mostek diodowy czy regulator. Z pewnością będzie to kosztować znacznie mniej, niż poszukiwanie nawet regenerowanego alternatora. W niektórych przypadkach, jeżeli trafimy na odpowiedniego specjalistę, może okazać się, że alternator wymaga jedynie dokręcenia śrub mocujących, odświeżenia uziemienia oraz przewodów i już będzie działał jak nowy. Częstą przyczyną usterek i awarii alternatorów jest ich niefachowa konserwacja oraz podstawowe błędy w obchodzeniu się z nimi. Podczas mycia silnika zawsze należy na nie uważać, ponieważ jednym z najbardziej niszczących te urządzenia czynników jest woda. Warto też regularnie wymieniać części podlegające najbardziej intensywnej eksploatacji jak np. szczotki.
Zdjęcie: Envato Elements
Karolina Grad
Karolina Grad

Książki, muzyka i nowinki technologiczne – to jest to, co daje mi energię bardziej niż poranna kawa! Oprócz tego lubię rysować i tworzyć, a jeśli wystarczy mi dnia, wychodzę na spacer i zabieram ze sobą aparat!