Data publikacji: Piątek, 01.12.2023

Pasek klinowy a pasek rozrządu – czy to jest to samo? Kiedy je wymieniać? Jak to zrobić?

Pod maską każdego samochodu znajdują się różne paski, lub łańcuszki, które odgrywają w nich bardzo ważną rolę. Mimo że nie widać ich bez otwarcia maski, to one odpowiadają za prawidłową pracę silnika i całego samochodu. Najpopularniejsze, tym samym najważniejsze, są paski klinowy i rozrządu. Czym się różnią i kiedy je wymieniać?

Pasek klinowy a rozrządu. Charakterystyka paska klinowego

Pas klinowy to element silnika, który znajdziemy zarówno w samochodach benzynowych, jak i wysokoprężnych. Charakteryzuje się bardzo prostą konstrukcją. Ma przekrój w kształcie trapezu i składa się z trzech warstw. Warstwa nośna to stalowe linki, warstwa podatna wykonana jest z gumy lub kauczuku i warstwa ostatnia, tkaninowo-gumowa w oplocie – z taśmy płóciennej.

Pas klinowy jest wytrzymały i elastyczny. Mimo to nie jest rozciągliwy. Jego zadaniem jest napędzanie takich elementów samochodu jak alternator, klimatyzacja czy pompa wody. Zerwanie paska klinowego niemal natychmiast kończy się unieruchomieniem pojazdu, ze względu na przerwanie działania alternatora. W skrócie, pas klinowy przekazuje energie z silnika do innych podzespołów, najczęściej umożliwiając im wykonywanie pracy.

W starszych samochodach najczęściej spotkamy pas wieloklinowy. Jego praca różni się od paska klinowego wielorowkowego, gdyż nie posiada jednej warstwy nośnej, lecz pracuje ruchem bocznych krawędzi.

Nowoczesne paski klinowe są wielorowkowe. W pełni przylegają swoją powierzchnią do kół pasowych elementów, które napędzają. Jest to znacznie wygodniejsze rozwiązanie ze względu na wydajną i bardziej cichą pracę oraz mniejszą awaryjność układu.

Pasek klinowy. Wymiana i objawy awarii

W prawidłowym działaniu paska klinowego jest jego odpowiednia eksploatacja oraz terminowa wymiana. Przyjęło się, żeby pasek klinowy wymienić raz na 4 lata używania pojazdu. W praktyce paski klinowe ulegają zużyciu po około 40 tysiącach kilometrów, co w wielu przypadkach przypada znacznie częściej niż zalecenie dotyczące czasu wymiany.

Awaria paska klinowego najczęściej objawia się nieprzyjemnym hałasem i charakterystycznym piskiem. Pisk zwiastuje niedługą wymianę paska lub elementów współpracujących, jak koła pasowe. Zużyty pas klinowy prawie nie wykazuje tarcia, dlatego znacznie spada jego wydajność, a efektem ślizgania się po powierzchni kół pasowych jest wspomniany wyżej pisk. Jest to znaczne obciążenie dla alternatora i powoduje jego słabsze ładowanie. Szczególnie kiedy korzystamy z innych elementów, które również musi zasilić dany pasek klinowy, takich jak radio czy klimatyzacja.

Piszczący pasek nie zawsze oznacza jego wyeksploatowanie. Czasami problem jest w złym montażu paska. Napięcie pasa klinowego powinno wynosić 5–15 milimetrów. Zbyt duży luz, mimo dobrego stanu pasa klinowego, również osłabi proces ładowania alternatora i da objawy podobne do tych, kiedy pasek się zużyje.

Pasek rozrządu. Czym się różni od klinowego?

Pasek rozrządu, podobnie jak pas klinowy, pełni bardzo ważną rolę w prawidłowej pracy samochodu. Mają mimo to całkiem różne od siebie zadania. Pasek rozrządu odpowiada za napędzanie wałków rozrządu, przekazując moc z koła pasowego wału korbowego, który przenosi moment obrotowy z silnika. W ten sposób w ruch wprowadza się popychacze i zawory.

Najczęściej jest elementem osłoniętym obudową i z ukrycia steruje całą pracą jednostki napędowej. Dzięki niemu w prawidłowy sposób mogą działać zawory ssące, które odpowiadają za dostarczenie powietrza do komory sprężania. Pełna sprawność paska rozrządu gwarantuje prawidłowy przebieg pracy silnika i procesów w nim zachodzących. Jednostka napędowa może pracować równo i z pełną mocą, bez obaw o jej spadki.

Objawy awarii paska rozrządu

Weryfikacja uszkodzeń paska rozrządu może być praktycznie niemożliwa dla przeciętnego kierowcy. Najczęściej objawia się nierówną pracą silnika, hałasem i stukaniem spod maski czy szarpaniem, szczególnie przy gaszeniu silnika. Objawy te są charakterystyczne dla wielu elementów jednostki napędowej, dlatego bardzo ciężko sprawdzić, czy to pasek rozrządu jest główną przyczyną usterki.

Podobne objawy wykazuje uszkodzony napinacz paska rozrządu. W tej sytuacji sam pasek rozrządu może być w dobrej kondycji, a problem rozwiązać trzeba u źródła. Przyjmując jednak, że powyższe objawy świadczą o pasku rozrządu, należy niezwłocznie udać się do mechanika w celu usunięcia usterki.

Od pojawienia się objawów sugerujących uszkodzenie paska rozrządu, z reguły niewiele czasu brakuje do pełnego jego zerwania. Zerwanie paska rozrządu może powodować kolizję tłoków z zaworami w cylindrach, a to gwarantuje unieruchomienie pojazdu i zniszczenia silnika. Jak rozpoznać pojawiającą się awarię paska rozrządu? Widoczne będą wyraźne wytarcia powierzchni od rolek i napinacza paska, krótkimi i wytartymi zębami, zbyt dużym luzem lub wydłużeniem i wiszeniem paska, ale przede wszystkim popękaną i rozwarstwiającą się strukturą paska.

Kiedy powinno się wymieniać pasek rozrządu?

Jest kilka standardów, którymi warto sugerować się w celu wymiany paska rozrządu. Przede wszystkim warto wymienić ten element, kiedy kupujemy używany pojazd, a nie znamy jego historii serwisowej. Pasek wymienia się również w sytuacji, kiedy widać wyraźne uszkodzenia i pęknięcia lub kiedy na pasku pojawiają się plamy olejowe.

Producenci pasków rozrządu deklarują prawidłową pracę paska na okres 5 lat, stąd jest to ostateczny czas, w którym powinno wymienić się pasek rozrządu, bez względu na przebieg. Mechanicy i specjaliści określają jeszcze jeden czynnik, który decyduje o wymianie tego paska. Jest to przebieg, który od ostatniej wymiany przekracza 150–180 tysięcy przejechanych kilometrów. Stosując się do powyższych zaleceń oraz regularnie kontrolując kondycję paska rozrządu, nie powinno być obaw o jego nieprawidłowe działanie i zerwanie.

Zdjęcie: Envato Elements