Data publikacji:

Wentyl samochodowy. Co powinieneś o nim wiedzieć?

Wentyl samochodowy to mały i niepozorny element w naszym aucie, który pełni jednak bardzo ważną funkcję - pozwala regulować poziom ciśnienia w oponach i zabezpiecza przed jego utratą. Utrzymanie odpowiednich wartości ciśnienia w kołach zgodnie z zaleceniami producenta, jest podstawowym obowiązkiem każdego kierowcy, gdyż wpływa to na bezpieczeństwo i koszty eksploatacji pojazdu. Jazda z za niskim lub za wysokim ciśnieniem pogarsza trakcję i właściwości jezdne pojazdu, wydłuża drogę hamowania, zwiększa zużycie opon i zawieszenia oraz podwyższa spalanie. Ważna jest zatem regularna kontrola stanu wentyli oraz ich wymiana np. podczas sezonowej wymiany opon. Zanim jednak do tego dojdzie warto poznać budowę wentyla oraz jego rodzaje, o czym dowiesz się w dalszej części artykułu.

Rodzaje i budowa wentyli

Wentyl to nic innego jak zawór pneumatyczny jednostronnego działania, który pozwala na łatwe dopompowywanie i upuszczanie powietrza w oponie, bez naruszania jej struktury. W powszechnym użyciu wyróżnia trzy typy wentyli, które różnią rozmiarami i sposobem działania.
Najpopularniejszym rozwiązaniem w większości samochodów jest tzw. wentyl Schradera, nazywany również zaworem amerykańskim AV (American Valve). Ma on sporą średnicę i składa się z metalowej rurki gwintowanej na zewnątrz, rdzenia, który tworzy sprężyna i para uszczelek, iglicy oraz nakładki ochronnej. Ten typ zaworu możemy także często spotkać w rowerach o masywnych i grubych felgach np. MTB, enduro, czy fat bike'ach, ponieważ jego średnica nie wpływa na osłabienie struktury felgi.
W innych typach rowerów częściej można spotkać dwa pozostałe typy wentyli: zawór Dunlopa lub zawór Presta. Zawór Dunlopa potocznie nazywany jest wentylem rowerowym - ma prostą konstrukcję i jest odporny na uszkodzenia podczas pompowania. Zawór Presta (inna nazwa zawór Francuski) ma najmniejszą średnicę ze wszystkich wentyli, dlatego stosuje się go w rowerach o wąskich felgach np. kolarzówkach, czy gravelach. Nie osłabia on konstrukcji i nie wpływa negatywnie na wytrzymałość koła. Pozwala na wygodną regulację ciśnienia, jednak jego wadą jest większa skłonność do uszkodzeń podczas pompowania. Każdy wentyl wymaga odpowiedniej pompki, dlatego najlepszym rozwiązaniem jest pompka z różnymi końcówkami np. Sks Pompka Rookie Xl.
Wracając jednak do wentyla samochodowego AV, możemy wyróżnić różne jego typy:
  • wentyl do felg stalowych - jego koszt jest bardzo niski, produkowany jest z gumy, co niestety niekorzystnie wpływa na jego odporność na uszkodzenia,
  • wentyl do felg aluminiowych - posiada metalową osłonę, która zapewnia większą odporność na działanie warunków atmosferycznych, ale podwyższa także jego koszt.
  • wentyl ukryty - jak sama nazwa wskazuje wentyl ten nie wystaje poza obręcz felgi, co nie tylko poprawia estetykę felgi, ale też poprawia jej wyważenie. Dzięki specjalnej budowie, wentyl ten zapewnia większą ochronę przed wszelkimi uszkodzeniami mechanicznymi oraz lepiej chroni przed utratą ciśnienia w kole, zabrudzeniem, czy oderwaniem nakrętki. Można go stosować jedynie w felgach aluminiowych. Do jego wad należy wyższa cena w porównaniu z klasycznymi wentylami. Montaż także jest nieco bardziej skomplikowany, a żeby napompować koło potrzebujemy mieć przy sobie specjalną przejściówkę, która to umożliwi.

Kiedy wymienić wentyl samochodowy?

Oczywiście zawsze wtedy, kiedy złapiemy kapcia, zawór uległ uszkodzeniu, a z koła ucieka powietrze. W trakcie jazdy wentyl ulega odkształceniom dochodzącym nawet do trzydziestu stopni, co często doprowadza to do utraty szczelności opony. Uszkodzony wentyl może przepuszczać nawet do 0,7 bara na tydzień. Jazda z za niskim ciśnieniem wiąże się nie tylko z gorszą przyczepnością, ale także problemem ze sterownością pojazdu, szybszym zużyciem układu kierowniczego oraz elementów zawieszenia. Może również wystąpić zjawisko aquaplanningu podczas jazdy na mokrej nawierzchni.
W normalnych warunkach wymianę wentyla zaleca się podczas sezonowej wymiany opon (sprawdź, kiedy wymienić opony na zimowe), czyli mniej więcej co pół roku. Dotyczy to wentyli gumowych, które są mniej odporne na uszkodzenia, ale za to ich koszt jest niski i wynosi ok. 5 zł za sztukę. Wentyle metalowe można wymieniać raz na dwa sezony, a ich cena to ok. 10 zł. Wentyle chromowe lub w specjalnych kolorach mogą kosztować nawet kilkadziesiąt złotych. Często zakłady wulkanizacyjne oferują usługę wymiany wentyli w pakiecie. Czynność ta jest bardzo prosta, a do wymiany zaworu nie jest konieczne ściąganie opony z felgi.

Nakrętki na wentyle - czy są konieczne?

Nakrętki na wentyle samochodowe są bardzo często deprecjonowane przez kierowców, tymczasem pełnią kilka bardzo ważnych funkcji, które mogą znacząco wpływać na parametry i bezpieczeństwo jazdy.
Głównym zadaniem nakrętek jest ochrona zaworu przed gromadzącym się brudem i zanieczyszczeniami. Jeżeli podczas pompowania koła przez zabrudzony wentyl, przepchniemy zanieczyszczenia wewnątrz zaworu, możemy doprowadzić do jego zablokowania i gwałtownego spuszczenia powietrza z opony.
Jeżeli więc do tej pory jeździliśmy bez nakrętek i musimy dopompować powietrza przez kompresor, warto najpierw upuścić trochę powietrza, aby wytłoczyć brud z zaworu. Nakrętki są więc szczególnie polecane wszystkim miłośników jazdy terenowej oraz osobom, które na co dzień poruszają się w trudnych szutrowych warunkach. Poza tym wentyle mogą też pełnić funkcje ozdobne, o czym świadczy szeroka gama dostępnych nakrętek w przeróżnych kolorach oraz kształtach. Ceny najprostszych z nich to zaledwie kilkadziesiąt groszy, a komfort i bezpieczeństwo podróży, jak wiadomo, są bezcenne.
Zdjęcie: davidpereiras / Envato Elements
Autor: Marcin Korytkowski