Data modyfikacji:

Rozmiar opon. Jak go czytać? Co oznaczają poszczególne symbole?

Oprócz typu i marki kupowanych opon, każdy właściciel auta znać musi rozmiar ogumienia pasujący do jego pojazdu. Na szczęście wymiary opon są znormalizowane, co bardzo ułatwia dopasowywanie i zakup. W Europie odpowiedzialna jest za to Europejska Organizacja Techniczna do spraw Opon i Felg (European Tyres and Rims Technical Organisation). Z poniższego tekstu dowiemy się jak czytać rozmiary opon i zapoznamy z najważniejszymi informacjami dotyczącymi wymiarów ogumienia.

Rozmiar opony: 1. szerokość, 2. profil, 3. Typ, 4. średnica felgi

Spis treści:

  1. Jak czytać rozmiar opon?
  2. Rozmiar opon samochodowych:
    1. Szerokość
    2. Profil (wysokość boku)
    3. Konstrukcja (budowa)
    4. Średnica osadzenia (felgi)
  3. Rozmiar opon rolniczych i przemysłowych
  4. Oznaczenia dodatkowe:
    1. Indeks nośności
    2. Indeks prędkości
  5. Rozmiar opon letnich i zimowych?
  6. Różny rozmiar opon na osi przedniej i tylnej?
  7. Jak dobrać opony do samochodu?
  8. Jakie są rozmiary opon?

Jak czytać rozmiar opon?

Gdzie sprawdzić i jak czytać rozmiar opon? Rozmiar opony znaleźć można wytłoczony na jej bocznej ścianie – jest to szereg symboli, które określają poszczególne parametry wymiaru ogumienia. Na potrzeby wyjaśnień warto posłużyć się przykładem. Weźmy zatem jeden z popularniejszych rozmiarów stosowanych w naszym kraju: oponę 195/50 R15.

Co oznaczają konkretne liczby i litery?

Sprawdźmy co określają poszczególne oznaczenia w rozmiarze ogumienia.

1. Szerokość opony

Jest to wartość mierzona pomiędzy bokami opony. Wyrażana jest w milimetrach, co w naszym przykładzie oznaczać będzie, że w danej oponie odległość pomiędzy ściankami bocznymi wynosi 195 mm. Wartość dotyczy nieobciążonej opony. Według normy dopuszcza się w tym wypadku różnicę do 4% wartości. Szerokości zawsze kończy się liczbą 5 – wynika to z faktu, że normy zakładają minimalną szerokość 95 mm ze wzrostem do 10 mm. Jest to pozostałość po używanych dawniej jednostkach anglosaskich.

2. Wysokość profilu

O ile szerokość sprawdzić jest bardzo łatwo, to w przypadku określania wysokości profilu opony często sięgnąć trzeba po kalkulator rozmiaru opon. Związane jest to z tym, że wysokość nie jest podawana w konkretnych jednostkach miary. Na oponie umieszcza się procentowy stosunek wysokości do szerokości opony, co wymaga obliczeń. W naszym przykładzie jest to bardzo proste, gdyż wystarczy podzielić 195 mm na pół (czyli 50%). Oznacza to, że opona 195/50 R15 ma wysokość ściany bocznej równą 97,5 mm. Tutaj zadać sobie można pytanie, czy podawanie wartości w procentach nie jest zbędnym utrudnieniem? Wbrew pozorom jest to duże ułatwienie z punktu widzenia produkcji i normalizacji. Wyrażenie wysokości w ten sposób pozwoliło ograniczyć ilość produkowanych modeli. Obecnie stosuje się skok co 5%, co daje kilkanaście możliwości, zapewniając dobry balans pomiędzy stosunkowo szerokim wyborem produktów i standaryzacją produkcji.

3. Typ opony

Co oznacza "R" na oponie? Ogumienie produkowane może być różnymi technikami. Dawniej stosowano konstrukcję diagonalną, ale aktualnie na rynku dominują modele wykonane w technologii radialnej. Litera pozwala odróżnić jeden typ od drugiego (R – opona radialna; D – opona diagonalna). W oponach diagonalnych stosowane były minimum dwie warstwy kordu, które krzyżowały się ze sobą pod kątem od 20 do 40 stopni względem płaszczyzny opony. Z tego powodu też znane są one również pod nazwą opon krzyżowych. Opona radialna posiada kordy rozłożone obok siebie, tworząc z płaszczyzną opony kąt prosty – stąd też inna nazwa „opony promieniowe”. Ogumienie radialne zapewnia lepszy kontakt z nawierzchnią, większą nośność i mniejsze opory toczenia. Opony diagonalne nieco lepiej radziły sobie za to z przenoszeniem drgań.

4. Średnica osadzenia

Ten parametr to nic innego, jak rozmiar felgi, na którą pasuje dana opona. Wartość tę wyraża się w calach. Dlaczego jednak miesza się w tym wypadku jednostki imperialne i metryczne? Jest to pozostałość po dawnych systemach, które wywodzą się z krajów anglosaskich. Aby nie zmieniać już używanych standardów, zdecydowano się na stosowanie mieszanych jednostek miary. Na dłuższą metę jest to wygodne zarówno dla producentów, jak i użytkowników, chociaż niektóre firmy próbowały wprowadzić wartość średnicy osadzenia wyrażanej w milimetrach. Zdecydowanie łatwiej jest używać określenia np. „15 cali” niż „381 milimetrów”.

Jak czytać rozmiar opon rolniczych i przemysłowych?

Poniżej trzy przykłady różnych form zapisu rozmiaru opon rolniczych oraz przemysłowych tj. 29x12.5-15, 12.4x28 oraz 11.5/80-15.3. Pokażę wam, co oznaczają ich poszczególne cyfry, litery i znaki.

Jak czytać rozmiar 29x12.5-15? (opony flotacyjne)

29 to średnica całkowita (zewnętrzna) opony wyrażona w calach (cal ma 2.54 cm) 12.5 (12,5) to szerokość opony również podana w calach - (myślnik) oznacza oponę o konstrukcji diagonalnej 15 to średnica obręczy (felgi) w calach

Jak czytać rozmiar 12.4x28? (opony przednie)

12.4 (12,4) to szerokość opony w calach (cal ma 2.54 cm) - (myślnik) oznacza oponę o konstrukcji diagonalnej 28 to średnica obręczy (felgi) wyrażona w calach

Jak czytać rozmiar 11.5/80-15.3? (maszyny rolnicze)

11.5 (11,5) to szerokość opony w calach (cal ma 2.54 cm) 80 to wysokość profilu w procentach (dokładnie to stosunek wysokości do szerokości; tutaj 80% z 11.5 cala czyli nieco ponad 9 cali) - (myślnik) oznacza oponę o konstrukcji diagonalnej 15.3 (15,3) to średnica obręczy (felgi) wyrażona w calach

Dodatkowe oznaczenia w rozmiarze opon

Sprawdzając rozmiar opon zauważyć można jednak minimum dwa dodatkowe oznaczenia – liczbę i literę określającą dwa ważne parametry: indeks nośności i indeks prędkości. Czym są te parametry?

1. Indeks nośności

Indeks nośności lub LI (od ang. load index) informuje o dopuszczalnym maksymalnym obciążeniu opony przy jeździe z maksymalną dopuszczoną przez producenta szybkością. Wszystko o indeksie nośności znajdziesz w innym moim artykule - jest on dostępny tutaj.
Indeks nośności = Obciążenie Indeks nośności = Obciążenie
  • 75 = 387 kg / oponę
  • 76 = 400 kg / oponę
  • 77 = 412 kg / oponę
  • 78 = 425 kg / oponę
  • 79 = 437 kg / oponę
  • 80 = 450 kg / oponę
  • 81 = 462 kg / oponę
  • 82 = 475 kg / oponę
  • 83 = 487 kg / oponę
  • 84 = 500 kg / oponę
  • 85 = 515 kg / oponę
  • 86 = 530 kg / oponę
  • 87 = 545 kg / oponę
  • 88 = 560 kg / oponę
  • 89 = 580 kg / oponę
  • 90 = 600 kg / oponę
  • 91 = 615 kg / oponę
  • 92 = 630 kg / oponę
  • 93 = 650 kg / oponę
  • 94 = 670 kg / oponę
  • 95 = 690 kg / oponę
  • 96 = 710 kg / oponę
  • 97 = 730 kg / oponę
  • 98 = 750 kg / oponę
  • 99 = 775 kg / oponę
  • 100 = 800 kg / oponę
  • 101 = 825 kg / oponę
  • 102 = 850 kg / oponę
  • 103 = 875 kg / oponę
  • 104 = 900 kg / oponę
  • 105 = 925 kg / oponę
  • 106 = 950 kg / oponę
  • 107 = 975 kg / oponę
  • 108 = 1000 kg / oponę
  • 109 = 1030 kg / oponę
  • 110 = 1060 kg / oponę
  • 111 = 1090 kg / oponę
  • 112 = 1120 kg / oponę
  • 113 = 1150 kg / oponę
  • 114 = 1180 kg / oponę

2. Indeks prędkości

Indeks prędkości lub SI (speed index) oznacza maksymalną prędkość z jaką bezpiecznie można poruszać się na danym modelu. Producenci samochodów wyznaczają zalecany indeks prędkości dla każdego modelu – w przypadku ogumienia letniego należy bezwzględnie montować w samochodzie opony z indeksem prędkości równym lub wyższym niż zalecenie producenta. W przypadku opon zimowych dopuszcza się stosowanie modeli o nieco niższym indeksie prędkości. Parametr podaje się stosując oznaczenie literowe. Poniższa tabela przedstawia przypisane konkretnym symbolom wartości. Wszystko o indeksie prędkości przeczytasz w oddzielnym moim artykule - kliknij tutaj.

Indeks prędkości = Dopuszczalna szybkość
  • K = do 110 km/h
  • L = do 120 km/h
  • M = do 130 km/h
  • N = do 140 km/h
  • P = do 150 km/h
  • Q = do 160 km/h
  • R = do 170 km/h
  • S = do 180 km/h
  • T = do 190 km/h
  • H = do 210 km/h
  • V = do 240 km/h
  • W = do 270 km/h
  • Y = do 300 km/h
Widząc zatem oponę oznaczoną jako np. 195/50 R15 91 H wiemy, że jest to model o szerokości 195 mm i wysokości 97,5 mm, o konstrukcji radialnej dopasowany do felgi 15-calowej. Dopuszczalny nacisk na oponę to 615 kilogramów, a maksymalna dopuszczona prędkość wynosi 210 km/h.

Rozmiar opon letnich vs zimowych?

Użytkownicy aut mogą spotkać się z opinią, iż zimowe opony powinny być węższe od tych, które stosowane są latem. Czy jest to prawda? Opona o wąskiej konstrukcji ma mniejszą powierzchnię styku z nawierzchnią drogi, ale jednocześnie cechuje się większą siła nacisku na centymetr kwadratowy. Pozwala to zapewnić lepszą przyczepność na śniegu i zmniejszyć ryzyko wystąpienia zjawiska aquaplaningu. Niestety wiąże się to też z wydłużeniem drogi hamowania oraz gorszą przyczepnością podczas pokonywania zakrętów. Aktualnie opony zimowe produkowane są według nowoczesnych technologii, co sprawia, że w praktyce nie ma potrzeby zmieniać rozmiaru opony przy wymianie sezonowej – przynajmniej w mieście. Wyjątek stanowić mogą sytuacje, gdy poruszamy się najczęściej po drogach nieodśnieżanych, np. na wsi. Wtedy wąska opona może pomóc w ruszaniu z miejsca i umożliwi pokonywanie zasypanych śniegiem tras.

Różny rozmiar opon na osi przedniej i tylnej?

Stosowanie opon różnych rozmiarów w aucie nie jest zalecane – szczególnie gdy, mówimy o dwóch różnych oponach na tej samej osi. Założenie większej lub mniejsze opony po jednej stronie auta spowoduje, że prowadzenie samochodu będzie niezwykle trudne – pojazd zacznie „ściągać” na jedna stronę, a siły działające na zawieszenie mogą doprowadzić do jego szybkiego zużycia lub uszkodzenia. Co jednak z różnymi rozmiarami opon na przedniej i tylnej osi? W sportach motorowych widuje się czasami auta wyścigowe posiadające większe opony zamontowane na tylnych kołach. Sportowe rozwiązania warto jednak pozostawić tam gdzie ich miejsce – na torze. W codziennym użytkowaniu nie zaleca się stosowania ogumienia różnych wielkości. Wyjątkiem mogą być jednak sytuacje, gdy w instrukcji obsługi pojazdu producent wyraźnie zaznaczył możliwość takiej operacji.

Dobór opon do samochodu

Rozmiar opony homologowany do samochodu (tabliczka znamionowa). Rozmiar opon odgrywa kluczową rolę przy wymianie ogumienia. Gdy jesteśmy pewni, że posiadany przez nas pojazd posiada koła fabryczne, to informację o idealnie pasującym rozmiarze znajdziemy po prostu na boku opony. Nie oznacza to jednak, że w danym samochodzie skazani jesteśmy tylko na jeden rozmiar opon. Zamienniki dają możliwość zmiany parametrów prowadzenia oraz umożliwiają poczynienie pewnych oszczędności poprzez zakup nieco tańszych opon. Aktualnie producenci bardzo często umieszczają informację o rekomendowanych zamiennikach w instrukcji obsługi lub na tabliczce znamionowej. Najważniejsze jest jednak, aby pamiętać o wspomnianym wcześniej indeksie nośności – producent w czasie projektowania auta zakłada dopuszczalne obciążenie auta i podaje dopuszczalną wartość nacisku na każdą z opon. Przy zmianie rozmiaru jest to priorytet. Ważne są także kwestie techniczne. Zbyt wysoka lub szeroka opona może w czasie jazdy zahaczać o elementy nadwozia, zawieszenia lub układu hamulcowego. Kupując duże opony „na oko” możemy też stanąć przed poważnym problemem, gdy wielkogabarytowe koło zwyczajnie nie mieści się w nadkolu. Wybierając opony pamiętamy zatem, że:
  • Indeksy nośności i prędkości muszą być równe lub większe niż fabryczne.
  • Opona musi pasować szerokością, średnicą i typem do posiadanych felg.
  • Opona nie powinna być zbyt wąska i szeroka w stosunku do rozmiaru fabrycznego.
  • Duża zmiana średnicy zewnętrznej koła powoduje zafałszowanie wskazań prędkościomierza.
  • Źle dobrany rozmiar ma wpływ na pogorszenie parametrów jazdy i przyspiesza zużycie elementów.

Jakie są najpopularniejsze rozmiary opon?

Średnica 13 cali (R13) Średnica 14 cali (R14) Średnica 15 cali (R15)
  • 155/80 R13
  • 155/70 R13
  • 175/70 R13
  • 165/70 R13
  • 145/70 R13
  • 155/65 R13
  • 185/70 R13
  • 175/65 R13
  • 165/80 R13
  • 145/60 R13
  • 145/80 R13
  • 175/50 R13
  • 135/80 R13
  • 175/65 R14
  • 165/70 R14
  • 185/60 R14
  • 175/70 R14
  • 185/65 R14
  • 155/65 R14
  • 185/70 R14
  • 165/65 R14
  • 175/80 R14
  • 165/60 R14
  • 185/55 R14
  • 195/60 R14
  • 175/60 R14
  • 155/55 R14
  • 185/80 R14
  • 165/55 R14
  • 165/80 R14
  • 195/70 R14
  • 195/65 R15
  • 185/65 R15
  • 185/60 R15
  • 195/60 R15
  • 195/50 R15
  • 175/65 R15
  • 195/55 R15
  • 185/55 R15
  • 205/65 R15
  • 205/60 R15
  • 165/65 R15
  • 175/50 R15
  • 215/65 R15
  • 165/60 R15
  • 175/55 R15
  • 175/60 R15
  • 215/70 R15
  • 145/65 R15
  • 205/50 R15
  • 205/55 R15
  • 195/45 R15
  • 225/50 R15
  • 165/80 R15
  • 225/60 R15
  • 195/70 R15
  • 205/70 R15
  • 135/70 R15
  • 225/75 R15
  • 155/80 R15
  • 135/80 R15

Średnica 16 cali (R16) Średnica 17 cali (R17) Średnica 18 cali (R18)
  • 205/55 R16
  • 215/55 R16
  • 205/60 R16
  • 215/60 R16
  • 195/55 R16
  • 225/55 R16
  • 215/65 R16
  • 195/50 R16
  • 225/60 R16
  • 195/45 R16
  • 205/45 R16
  • 185/55 R16
  • 205/50 R16
  • 195/60 R16
  • 215/45 R16
  • 225/50 R16
  • 235/60 R16
  • 185/50 R16
  • 215/70 R16
  • 205/65 R16
  • 195/65 R16
  • 225/70 R16
  • 235/50 R16
  • 185/60 R16
  • 225/65 R16
  • 195/40 R16
  • 215/35 R16
  • 165/45 R16
  • 235/65 R16
  • 215/40 R16
  • 225/45 R17
  • 225/50 R17
  • 225/55 R17
  • 215/50 R17
  • 215/55 R17
  • 235/45 R17
  • 205/50 R17
  • 215/45 R17
  • 235/55 R17
  • 205/55 R17
  • 215/60 R17
  • 245/45 R17
  • 225/60 R17
  • 205/45 R17
  • 205/40 R17
  • 215/40 R17
  • 245/40 R17
  • 195/40 R17
  • 235/50 R17
  • 215/65 R17
  • 225/65 R17
  • 235/65 R17
  • 235/60 R17
  • 245/35 R17
  • 255/40 R17
  • 245/65 R17
  • 255/45 R17
  • 135/90 R17
  • 245/55 R17
  • 265/40 R17
  • 245/45 R18
  • 225/40 R18
  • 245/40 R18
  • 225/45 R18
  • 235/45 R18
  • 235/40 R18
  • 235/50 R18
  • 215/55 R18
  • 245/50 R18
  • 225/55 R18
  • 225/50 R18
  • 225/60 R18
  • 215/45 R18
  • 255/35 R18
  • 255/45 R18
  • 255/40 R18
  • 215/50 R18
  • 235/55 R18
  • 275/45 R18
  • 215/40 R18
  • 275/40 R18
  • 245/35 R18
  • 285/35 R18
  • 265/40 R18
  • 265/35 R18
  • 205/40 R18
  • 225/65 R18
  • 215/35 R18
  • 275/35 R18
  • 235/60 R18

Średnica 19 cali (R19) Średnica 20 cali (R20) Średnica 21 cali (R21)
  • 225/45 R19
  • 245/40 R19
  • 255/40 R19
  • 245/45 R19
  • 255/35 R19
  • 235/35 R19
  • 235/45 R19
  • 235/40 R19
  • 225/40 R19
  • 255/45 R19
  • 225/55 R19
  • 245/35 R19
  • 275/40 R19
  • 275/35 R19
  • 225/35 R19
  • 235/55 R19
  • 265/35 R19
  • 255/30 R19
  • 295/30 R19
  • 275/30 R19
  • 245/30 R19
  • 285/35 R19
  • 265/30 R19
  • 215/35 R19
  • 305/30 R19
  • 285/30 R19
  • 255/35 R20
  • 275/35 R20
  • 245/40 R20
  • 245/35 R20
  • 265/35 R20
  • 255/40 R20
  • 265/40 R20
  • 255/30 R20
  • 275/40 R20
  • 255/45 R20
  • 265/45 R20
  • 265/30 R20
  • 275/30 R20
  • 295/35 R20
  • 245/45 R20
  • 285/35 R20
  • 315/35 R20
  • 245/30 R20
  • 225/35 R20
  • 305/25 R20
  • 225/30 R20
  • 285/30 R20
  • 235/35 R20
  • 215/45 R20
  • 305/30 R20
  • 195/55 R20
  • 295/35 R21
  • 285/30 R21
  • 245/40 R21
  • 275/35 R21
  • 285/35 R21
  • 295/25 R21
  • 295/40 R21
  • 325/30 R21

Nie mając pewności, jaki rozmiar opon wybrać do swojego samochodu najlepiej skorzystać z pomocy mechanika lub wulkanizatora. W znalezieniu idealnych opon i zamienników pomóc mogą dostępne w sieci kalkulatory i poradniki. Przed zakupem warto zatem skorzystać z poniższych linków:

Materiały: Uniwersytet w Minnesocie (strona uczelni)

jaki kask motocyklowy

Jaki kask motocyklowy wybrać?

2023-06-08
Wybór kasku motocyklowego jest nie lada wyzwaniem. Pojawia się coraz więcej nowych marek i modeli, które kuszą swoimi właściwościami, wyglądem czy ceną. Przy wybieraniu naszego kasku motocyklowego musimy bardzo dobrze znać nasze oczekiwania. Jest to bowiem zakup, który ma gwarantować bezpieczeństwo jazdy na motocyklu. Ważne jest, aby dość restrykcyjnie podejść do sprawy i nie analizować kwestii kilku złotych oszczędności kosztem wyższego poziomu bezpieczeństwa. Nie jest też tak, że powinniśmy od razu rzucać się na najdroższe, najbardziej zaawansowane technologicznie modele. Jest kilka rzeczy, na które trzeba zwrócić uwagę przy wyborze naszego kasku motocyklowego, aby w pełni bezpiecznie i wygodnie cieszyć się z jego użytkowania. Jak zatem wybrać kask motocyklowy? Na co zwracać uwagę przy wyborze?
jak odpowietrzyć hamulce

Jak odpowietrzyć hamulce?

2023-06-07
Układ hamulcowy jest jednym z ważniejszych systemów w samochodzie. Odpowiada za bezpieczeństwo podczas jazdy, dlatego jego odpowiednie działanie powinno być regularnie sprawdzane i poddawane serwisowaniu. Najczęstszą awarią układu hamulcowego jest jego zapowietrzenie. Zatem jak odpowietrzyć hamulce? Jakie są przyczyny i objawy zapowietrzenia układu hamulcowego? Przedstawiamy, jak odpowietrzyć hamulce krok po kroku.
sposoby na kuny

Sposoby na kuny – co na nie stosować? Domowe sposoby

2023-06-06
Sposoby na kuny – co na nie stosować? Domowe sposoby Kuny domowe to zwierzęta, które prezentują się dość sympatycznie. Jednak szkody, jakie potrafią wyrządzić te gryzonie, bywają ogromne i bardzo kosztowne. Co roku przekonują się o tym zwłaszcza kierowcy, którzy niejednokrotnie borykają się z takim problemem, jak poprzegryzane przewody i kable, czemu winna jest kuna pod maską. Chociaż powszechnie dostępne są różne środki i sposoby na kuny, nie wszystkie skutecznie odstraszają te zwierzęta, wskutek czego problem powraca. Niekiedy też kuny postanawiają za swoje schronienie obrać strychy i poddasza, co także potrafi przynieść ogromne straty w postaci wygryzionych izolacji i materiałów budowlanych. Jak pozbyć się kuny z samochodu i zabezpieczyć dom przed tymi gryzoniami? Sprawdź i pozbądź się problemu raz na zawsze.
czym myć samochód

Czym myć samochód? Jak to zrobić poprawnie? Jak myć go na myjni?

2023-06-05
Mycie samochodu to nie tylko kwestia estetyki, ale również ochrony powierzchni i długowieczności lakieru. Regularne czyszczenie pozwala usunąć zabrudzenia, osady z dróg i zanieczyszczenia, które mogą potencjalnie uszkodzić powłokę lakieru. Dowiedz się, czym myć samochód i jak zrobić to skutecznie, by auto wyglądało doskonale, a lakier zachował świetną kondycję na długi czas.
jaki akumulator do silnika 1.6 benzyna

Jaki akumulator do silnika 1.6 – benzyna?

2023-06-03
Jaki akumulator do silnika 1.6 - benzyna? Dobór akumulatora na pierwszy rzut oka może wydawać się kłopotliwy, jednak z naszym poradnikiem szybko dowiesz się, jaki akumulator do silnika 1.6 (benzyna). Poruszymy kwestię jego parametrów, wymiarów czy dopasowania do konkretnego pojazdu. Później opowiemy też o różnych rodzajach akumulatorów i podpowiemy, na które marki warto zwrócić uwagę podczas zakupów.
jakie amortyzatory

Jakie amortyzatory wybrać? Na co zwrócić uwagę przy ich wyborze?

2023-06-02
Jakie amortyzatory wybrać? Na co zwrócić uwagę przy ich wyborze? Amortyzatory są często odrobinę zapomnianą częścią podwozia, a ich wymiana na czas oraz sprawność są bardzo ważne – dbają nie tylko o komfort jazdy, ale także bezpieczeństwo. W dzisiejszym artykule omówimy to, czym dokładnie są amortyzatory i jakie pełnią funkcje. Podpowiemy też, jakie amortyzatory wybrać, jeżeli zdecydujemy się na wybór innych modeli, niż te fabrycznie zamontowane w samochodzie.