Data modyfikacji:

Michelin Latitude Alpin LA2 255/55 R18 109V XL

Autor: Łukasz Wulkanista

Opona zimowa Michelin Latitude Alpin LA2 255/55 R18 109V XL

Zdjęcie poglądowe modelu Latitude Alpin LA2 w rozmiarze 255/55 R18 XL

Porównujemy oferty 25 sklepów z oponami zimowymi firmy Michelin w rozmiarze 255/55R18. Zobacz gdzie kupić opony Latitude Alpin LA2 o indeksach 109 V XL w najniższej cenie. Sprawdź opinie kierowców, przejrzyj wyniki testów, dane techniczne, okres gwarancji i zdjęcia bieżnika. Przeczytaj opis modelu oraz informacje o producencie. Zobacz co przedstawia etykieta unijna, jakie jest przeznaczenie czy rodzaj bieżnika wybranego produktu. Sprawdź jak kształtuje się aktualna cena opon.

Parametry techniczne

Michelin Latitude Alpin LA2 w rozmiarze 255/55 R18 109V to opona zimowa, wzmacniana (XL) oraz dodatkowo oznakowana symbolami GRNX. Oznaczenia 630705 oraz 3528706307058 to odpowiednio nadany przez producenta kod produktu oraz numer EAN. Marka, model jak również sama opona - zaliczane są do klasy premium. Pełna lista parametrów została zaprezentowana w tabeli poniżej.

Pełna specyfikacja opony (szczegóły produktu)
Parametr Wartość
Kod produktu 630705
EAN 3528706307058
Producent Michelin
Koncern grupa Michelin
Siedziba Clermont-Ferrand, Francja
Klasa premium
Model Latitude Alpin LA2
Poprzedni model Latitude Alpin
Następny model -
Sezon opony zimowe
Rozmiar [size width="255" profile="55" diameter="18"]255/55 R18[/size]
Szerokość 255 mm
Profil 55 %
Średnica 18 cali
Konstrukcja R (radialna)
Wysokość profilu 140,25 mm
Kraj produkcji UE
Rodzaj bieżnika kierunkowy
Indeks nośności 109
Maksymalna nośność 1030 kg
Indeks prędkości V
Maksymalna prędkość 240 km/h
Przeznaczenie auta 4x4 / SUV
Gwarancja 5 lat od daty zakupu
Opory toczenia E (spalanie paliwa)
Przyczepność na mokrym C (droga hamowania)
Hałas zewnętrzny 72 dB
Fale (1-3) 2
Waga (ciężar) -
Premiera modelu 2012 rok
Cena ~ 559 zł (z VAT)
Run Flat nie
Wzmocnienie tak (XL)
Homologacja / OE nie
Rant ochronny felgi -
Inne oznaczenia GRNX
Pełna nazwa Michelin Latitude Alpin LA2 255/55 R18 109V XL

Model Latitude Alpin LA2

Bieżnik kierunkowy (zdjęcie)

Michelin Latitude Alpin LA2 to opony zimowe zaprojektowane z myślą o samochodach typu SUV. Model jest zaliczany do klasy premium, co oznacza, że do jego produkcji zostały wykorzystane najlepsze jakościowo składniki i wyposażony jest on w najnowsze rozwiązania technologicznie. Omawiany produkt jest następcą opony Latitude Alpin.

Agresywny kierunkowy bieżnik z większą liczbą lameli i krawędzi zapewnia lepszą trakcję oraz krótszą drogę hamowania na śniegu i lodzie. Technologia StabiliGrip, czyli głębokie lamele ułożone pod różnymi kątami dodatkowo poprawiają prowadzenie samochodu poprzez zwiększenie stabilności klocków bieżnika i usprawniają odprowadzanie wody spod opony. Dopełnieniem nowoczesnego bieżnika jest trzecia generacja mieszanki gumowej Helio Compound z domieszką krzemionki i oleju słonecznikowego, co zwiększa przyczepność w niskiej temperaturze.

Michelin Latitude Alpin LA2 to model przeznaczony dla najbardziej wymagających samochodów typu SUV i ich kierowców, którzy oczekują od opon najwyższych osiągów. Opona cieszy się także zaufaniem producentów – otrzymała homologacje Porsche, BMW i Mercedesa.

Opony zimowe Michelin Latitude Alpin LA2 w rozmiarze 255/55 R18 109V XL

Opony zimowe Michelin Latitude Alpin LA2 w prezentowanym przykładzie dostępne są w rozmiarze 255/55 R18. Ich indeks prędkości wynosi V – informuje on o maksymalnej dopuszczalnej prędkości, z jaką można się na nich poruszać – w tym przypadku jest to 240 km/h. Z kolei indeks nośności modelu Michelin Latitude Alpin LA2 255/55 R18 ma wartość 109. Jest to maksymalne obciążenie, jakie może wytrzymać opona podczas jazdy z maksymalną dopuszczalną prędkością. W omawianych oponach indeks nośności 109 przekłada się na 1030 kg.

Samo oznaczenie rozmiaru 255/55 R18 należy odczytywać następująco: pierwsza wartość to szerokość opony w milimetrach (tutaj 255 mm), druga to wysokość profilu podawana jako procent z szerokości (w tym przypadku 140,25), litera to typ konstrukcji opony (radialna lub diagonalna), a trzecia liczba to średnica felgi, na jakiej należy zamontować dany model (tutaj 18 cali). W przypadku rozmiaru 255/55 R18 omawianego modelu etykieta prezentuje się następująco: E za opory toczenia, C za hamowanie na mokrej nawierzchni i wartość 72 dB emitowanego hałasu zewnętrznego. Opony Michelin Latitude Alpin LA2 255/55 R18 montowane są w samochodach typu VW Touareg (I), VW Touareg (I FL), Porsche Cayenne (II FL), BMW X5 (E70), Audi Q7 (I) itd.

Idealny wybór do aut segmentu SUV

Przeznaczenie - samochody 4x4 (zdjęcie)

Opony do aut typu SUV budową bieżnika najczęściej przypominają opony osobowe (wiele modeli opon osobowych występuje w wariancie SUV bez zauważalnych różnić w kształcie bieżnika). Jednak ze względu na wyższą masę i wyżej położony środek ciężkości samochodów typu SUV, opony do nich przeznaczone charakteryzują się wzmocnioną konstrukcją i podwyższoną nośnością. Dzięki temu są w stanie zapewnić bezpieczne i komfortowe prowadzenie dużego i mocnego auta niezależnie od panujących warunków.

Klasa - premium. Opony zapewniające najwyższy poziom bezpieczeństwa i komfortu

Klasa - premium

Opony klasy premium to najbardziej zaawansowane technologicznie produkty na rynku. Nowatorskie rozwiązania pojawiają się na początku właśnie w oponach klasy wyższej. W efekcie oferują one doskonałą przyczepność niezależnie od warunków panujących na drodze, wysoki poziom komfortu, odporność na zużycie i małe opory toczenia. Opony klasy premium zajmują czołowe pozycje w testach organizowanych przez organizacje i czasopisma motoryzacyjne. Najważniejsze marki to: Michelin, Bridgestone, Pirelli, Continental, Nokian, Yokohama, Goodyear czy Dunlop.

Etykieta unijna opon Latitude Alpin LA2 255/55 R18 czyli ocena hamowania, hałasu i spalania

Etykieta unijna na oponach przypomina te znane ze sprzętu AGD/RTV i w przystępnej formie opisuje trzy parametry: opory toczenia, przyczepność na mokrej nawierzchni (pomiar drogi hamowania i siły tarcia między oponą a nawierzchnią) oraz poziom hałasu zewnętrznego emitowanego przez opony. W pierwszych dwóch przypadkach opony mogą otrzymać klasy od A do G, przy czym nie przyznaje się klasy D. Za hałas zewnętrzny opony mogą otrzymać od jednej do trzech fal i wartość liczbową w decybelach. Zapoznanie się z parametrami na etykietach może ułatwić podjęcie decyzji o zakupie opon. Zobacz jak prezentują się oceny opon Michelin Latitude Alpin LA2 255/55R18 109V na etykiecie unijnej.

Spalanie paliwa - ocena E

Podczas toczenia na opony działają różne siły – w zależności od konstrukcji mogą one przeciwstawiać się im lepiej lub gorzej. Pokonywanie oporów toczenia pochłania prawie 20% spalania paliwa. Dlatego parametr ten jest tak ważny i został zawarty na etykietach. Za poziom oporów toczenia opony mogą otrzymać klasy od A do G, ale warto wiedzieć, że klasa D nie jest używana dla lepszego rozgraniczenia modeli lepszych i gorszych. Kupując opony o niskich oporach toczenia można zaoszczędzić nawet 0,25 litra paliwa na 100 km. Taką samą ocenę - "E" na etykiecie unijnej w kategorii "spalanie paliwa" uzyskały jeszcze 4 inne produkty spełniające kryteria - opony Michelin (producent), zimowe (sezon) oraz 255/55 R18 (rozmiar).

Hamowanie na mokrym - ocena C

Bezpieczeństwo jazdy uzależnione jest w dużej mierze od przyczepności opony na mokrej nawierzchni. Droga hamowania w takich warunkach oceniana jest z pomocą siedmiostopniowej skali literowej. Najlepsze modele nagradzane są literą "A" – najsłabsze zalicza się do klasy "G". Identyczną notę - "C" na etykiecie unijnej w kategorii "przyczepność na mokrej nawierzchni" uzyskało jeszcze 59 innych produktów spełniających wytyczne - opony zimowe (sezon), 18 cali (średnica) oraz premium (klasa).

Hałas na zewnątrz - 72 dB

Etykiety unijne na oponach zawierają między innymi informację na temat poziomu hałasu zewnętrznego emitowanego przez dany model. W przeciwieństwie do oporów toczenia i przyczepności na mokrej nawierzchni tutaj nie są nadawane klasy od A do G, tylko ocena w postaci 3 fal i wynik pomiaru w dB. Parametr ten wzbudza kontrowersje, ponieważ dla kierowców największe znaczenie ma poziom hałasu wewnętrznego, który jest odczuwany w kabinie i wpływa na komfort jazdy. Hałas zewnętrzny jest istotny w kontekście głośności ruchu drogowego i wynika unijnej z polityki ochrony środowiska. Wynik "72 dB" na etykiecie unijnej w kategorii "hałas zewnętrzny" uzyskało jeszcze 6 innych produktów spełniających kryteria - opony 255/55 R18 (rozmiar) oraz zimowe (sezon).

Firma Michelin

Logo firmy oponiarskiej Michelin (zdjęcie)

Opony Michelin uznawane są z jedne z najlepszych na świecie. Poszczególne modele marki zajmują czołowe pozycje w testach, mają dobre parametry na etykietach i są polecane przez setki tysięcy kierowców. Warto wiedzieć, że jedna z najbardziej nowoczesnych fabryk koncernu znajduje się w Olsztynie. Opony Michelin zawsze mają do zaproponowania nowatorskie rozwiązania technologiczne i najwyższą jakość wykonania. Marka słynie z uczestnictwa w cyklu WRC i rekordowej liczby zwycięstw w wyścigu 24h Le Mans.

Kierunkowa rzeźba bieżnika

Bieżnik kierunkowy (zdjęcie)

Opony z bieżnikiem kierunkowym charakteryzują się układem rowków, który kształtem przypomina literę "V". Dzięki takiemu rozwiązaniu opony kierunkowe są w stanie doskonale odprowadzać wodę i błoto pośniegowe. Badania wykazały, że oferują o 20% wyższą odporność na aquaplaning w porównaniu do opon asymetrycznych. Z tego względu kierunkowa rzeźba jest stosowana w większości opon zimowych. Do pozostałych zalet omawianego bieżnika należą dobre trzymanie toru jazdy oraz atrakcyjny wygląd.

Oznaczenia 109V, XL, GRNX oraz 3PMSF

Napisy "109" oraz "V" umieszczone na boku opony, najczęściej za jej rozmiarem to kolejno indeks nośności (do 1030 kg) oraz prędkości (do 240 km/h). Pamiętajcie, że nie wolno ich lekceważyć podczas wyboru opon zimowych. Na oponie znaleść można także oznaczenie GRNX - opona energooszczędna. XL to skrót od extra load oznaczający ogumienie o wzmacnianej konstrukcji. 3PMSF to tzw. symbol alpejski potwierdzający zimowe właściwości opony.

Opony zimowe

Opony zimowe

Opony zimowe to produkty, których konstrukcja umożliwia bezpieczne w podróżowanie w trudnych warunkach od późnej jesieni do wczesnej wiosny. Mieszanka gumowa takich opon zachowuje swoje właściwości w mroźne dni, a bieżnik pokryty lamelami ułatwia zapanowanie nad samochodem na śniegu, wodzie i błocie pośniegowym. Najczęściej spotykaną rzeźbą w przypadku opon zimowych jest kierunkowa, następnie asymetryczna (w mocniejszych samochodach). Przed zakupem opon na zimę warto zapoznać się opiniami kierowców czy wynikami testów opon. Pozwoli to wybrać najlepszy model dla siebie.

Gwarancja na opony Latitude Alpin LA2

Gwarancja udzielana na opony Michelin jest pod względem warunków jedną z najbardziej atrakcyjnych na rynku. Obowiązuje ona przez 5 lat od daty zakupu i obejmuje wszelkie wady związane z jakością wykonania opon i materiałami wykorzystanymi do produkcji. Jeśli reklamowana opona nie jest zużyta w większym stopniu niż 20%, producent zwróci 100% wartości opony. W innym przypadku udzielona zostanie stosowana rekompensata w wysokości proporcjonalnej do stopnia zużycia opony. Na rozpatrzenie gwarancji francuski koncern daje sobie 14 dni kalendarzowych.

5 lat od daty zakupu

Opinie kierowców rozmiaru 255/55 R18 o oponach Michelin Latitude Alpin LA2

Zastanawiając się nad zakupem opon zimowych Michelin wielu kierowców przegląda opinie na ich temat opublikowane na forach branżowych czy portalach społecznościowych. Warto wiedzieć, że opinie o oponach zimowych Michelin są w większości pozytywne. Możemy w nich przeczytać, że "bardzo dobrze spisywały się na zlodowaciałej warstwie śniegu", "doskonałe zarówno w mieście, na trasie, jak i w górach", "bardzo bezpieczne i komfortowe" czy "znakomite także na suchej i mokrej nawierzchni".

Michelin w testach opon zimowych

Test opon zimowych Michelin

Opony zimowe Michelin to jedne z najlepszych produktów w swojej klasie, czego dowodem są czołowe pozycje zajmowane przez poszczególne modele w testach organizowanych przez organizacje i czasopisma motoryzacyjne z całego świata. Michelin Alpin A4, Alpin 5 czy inne flagowe modele w sprawdzianach ADAC, "Auto Bild" czy "Auto Zeitung" zajmują najczęściej miejsca na podium mogąc pochwalić się notami: "wzorowa", "polecana" czy "zadowalająca". Do ich najmocniejszych stron należą bezpieczeństwo w zimowych warunkach, wysoki komfort i małe opory toczenia.

Test opon modelu Latitude Alpin LA2:

  • 7 miejsce 2018 Auto Bild
  • 1 miejsce 2018 Auto Zeitung
  • 5 miejsce 2016 Auto Bild
  • Szczególnie polecane 2014 Auto Bild

Inne nazwy

Zobacz inne określenia opon Michelin Latitude Alpin LA2 255/55 R18 109V XL. Sformułowania te często spotykane są w serwisach ogłoszeniowych czy na stronach producentów. Zwroty zawierają różne formy zapisu rozmiaru (255/55 R18), nazwy producenta (Michelin), modelu (Latitude Alpin LA2), indeksów (109V XL) oraz sezonu (opony zimowe) przedstawione w odmiennej kolejności.

Znalezione m.in. na forum:

  • Michelin 18 255x55 Latitude Alpin LA2 109 V XL
  • opony 255x55x18 Michelin Latitude Alpin LA-2
  • Latitude Alpin LA2 255/55 R18 109 V zimowe
  • Michelin Latitude Alpin LA2 255/55R18 XL
  • opony zimowe 255/55 R18 Latitude Alpin LA 2 Michelin

Polecane opony zimowe 255 55 R18 109V o podobnej cenie i parametrach

Poniżej lista alternatywnych opon zimowych o szerokości 255 mm, profilu 55 %, średnicy 18 cali oraz indeksach 109V. Przygotowana propozycja to ogumienie o podobnych parametrach oraz zbliżonym przedziale cenowym. Wśród polecanych znalazły się marki Nokian, Michelin, Vredestein oraz Sava – kosztujące od 382 do 620 zł za sztukę. Dla przypomnienia etykieta, gwarancja oraz cena obecnie omawianej opony.

Michelin
Pilot Alpin 5 SUV
255/55 R18 109V XL MFS

  • Opory toczenia: C
  • Hamowanie na mokrym: B
  • Hałas zewnętrzny: 70 dB
  • Gwarancja: 5 lat od daty zakupu
  • Cena: 619 zł

Michelin
Latitude Alpin LA2
255/55 R18 109H XL * GRNX

  • Opory toczenia: E
  • Hamowanie na mokrym: C
  • Hałas zewnętrzny: 72 dB
  • Gwarancja: 5 lat od daty zakupu
  • Cena: 620 zł

Vredestein
Wintrac Xtreme
255/55 R18 109V XL FSL

  • Opory toczenia: C
  • Hamowanie na mokrym: C
  • Hałas zewnętrzny: 70 dB
  • Gwarancja: 3 lata od daty produkcji
  • Cena: 549 zł

Sava
Eskimo SUV 2
255/55 R18 109H XL

  • Opory toczenia: C
  • Hamowanie na mokrym: B
  • Hałas zewnętrzny: 71 dB
  • Gwarancja: 5 lat od daty produkcji
  • Cena: 382 zł

Nokian
WR SUV 4
255/55 R18 109V XL

  • Opory toczenia: C
  • Hamowanie na mokrym: C
  • Hałas zewnętrzny: 73 dB
  • Gwarancja: 5 lat od daty zakupu
  • Cena: 572 zł

Dodatkowe informacje

Kierowca w samochodzie

Na koniec kilka słów o promocjach na opony zimowe, wyprzedażach starszych modeli, zakupach na raty oraz produktach powiązanych.

Promocja i wyprzedaż

Zacznijmy od promocji, którymi coraz częściej kuszą swoich klientów producenci oraz właściciele sklepów internetowych. Do najchętniej stosowanych benefitów w branży oponiarskiej należą bilety na zawody żużlowe, karty paliwowe, zwrot części gotówki, promocja "zakup 4 opon w cenie 3" lub foteliki samochodowe.

Jeżeli chodzi o wyprzedaż opon zimowych firmy Michelin to najbardziej opłacalny okazuje się zakup ogumienia poza szczytem sezonu. Kolejną praktyką sklepów z oponami jest przecenianie produktów, których data produkcji jest starsza niż 2-3 lata. Wówczas możemy się liczyć z upustami rzędu 40-58% od ceny detalicznej.

Zakup na raty

Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom kierowców, większość sklepów z oponami udostępniła możliwość zakupu swoich produktów na raty, prezentując oferty placówek tj. BGŻ BNP Paribas, Santander Consumer Bank oraz Alior Bank. Klienci otrzymują do dyspozycji raty 0% lub (najczęściej) z oprocentowaniem oscylującym w okolicach 1% (0,90 - 1,20).

Poniżej prosta symulacja zakupu na raty 4 sztuk prezentowanych opon zimowych Michelin w rozmiarze 255/55 R18 XL (109V). Przy założeniu, iż jedna opona kosztuje 559 zł, za komplet przyjdzie nam zapłacić 2 236 zł. W zależności od ilości wybranych rat, miesięcznie będziemy musieli przelewać na konto banku od 209 (12 rat) do 1 141 zł (2 raty). Kalkulacja dotyczy oprocentowania wynoszącego 1%.

Kalkulacja zakupu opon na raty
Ilość rat Miesięczna rata Koszt całkowity Nadpłata
2 1 141 zł 2 282 zł 46 zł
4 582 zł 2 328 zł 92 zł
6 396 zł 2 376 zł 140 zł
8 302 zł 2 416 zł 180 zł
10 246 zł 2 460 zł 224 zł
12 209 zł 2 508 zł 272 zł

Produkty powiązane

Kupując opony zimowe w sklepie internetowym, bardzo często mamy możliwość dodania do swojego zamówienia całej gamy interesujących produktów bądź usług powiązanych z wybranym asortymentem. Najczęściej są to propozycje przedmiotów w cenie od kilku do kilkunastu złotych, którymi w przypadku modelu Latitude Alpin LA2 mogą być m.in. środki do konserwacji opon, ramki do tablic rejestracyjnych, mierniki grubości bieżnika lub płyny do prania tapicerki.

Opony zimowe 15 cali

Opony zimowe 15 cali. Jakie 15-calowe zimówki wybrać?

2023-08-12
Jak powszechnie wiadomo, zima to czas, który jest szczególnie wymagający dla kierowców. Ta pora roku wymaga nie tylko wyjątkowej ostrożności podczas kierowania pojazdem, ale także – o czym nie wolno zapominać – konieczności dostosowania samochodu do mniej sprzyjających warunków. Jednym z elementów, o które należy w szczególności zadbać, są opony. Jakie zimowe opony 15 cali warto wybrać?
marki opon ranking

Najlepsze marki opon. Ranking Wulkanisty

2023-02-01
Co roku największe serwisy motoryzacyjne testują setki modeli opon, aby wybrać ich zdaniem najlepszy egzemplarz. Spośród wszystkich rodzajów ogumienia wyróżniamy trzy główne rodzaje, które charakteryzują przystosowanie opon. Są to opony letnie, zimowe i całoroczne. Przeglądając rankingi najlepszych modeli zauważyć można, że czołówka jest bardzo ciasna, lecz w każdym z podanych przed chwilą rodzajów opon powtarzają się ci sami producenci. Świadczy to o ich jakości i popularności. Dziś przedstawimy naszym zdaniem najlepsze marki opon w oparciu i analizowane rankingi i doświadczenie, dzieląc producentów zgodnie z przeznaczeniem i rodzajem ogumienia.
Dębica Frigo 2 - Najpopularniejsza opona zimowa w Polsce

Dębica Frigo 2 - Najpopularniejsza opona zimowa w Polsce

2022-12-28
Dębica Frigo 2 to jedna z najchętniej wybieranych opon zimowych w Polsce. Zobacz opinie kierowców na temat modelu Frigo 2, zapoznaj się z wynikami testów oraz sprawdź gdzie kupisz najtaniej Dębicę Frigo 2 z darmową dostawą.
michelin alpin a3

Michelin Alpin A3

2022-12-17
Zakup opon zimowych jest kluczowy dla bezpieczeństwa i komfortu jazdy podczas chłodnych miesięcy. Na rynku dostępnych jest wiele modeli ogumienia zimowego, które skonstruowano z zastosowaniem najnowocześniejszych i sprawdzonych technologii. Jednak w każdym przypadku opony powinny być dopasowane zarówno do danego modelu auta, jak i stylu jazdy i wymagań danego kierowcy. Jedną z wysoko ocenianych propozycji opon zimowych jest model Michelin Alpin A3. To nie tylko gwarancja niezawodności i obecność w najważniejszych testach branżowych na bardzo wysokich pozycjach, ale również doskonały wybór dla osób dbających o detale i praktyczne rozwiązania.
Pirelli Cinturato Winter

Pirelli Cinturato Winter. Opona zimowa od włoskiego producenta

2022-12-02
Ogumienie Pirelli Cinturato Winter już od momentu, w którym pojawiło się na rynku, stało się ogromnym hitem w kategorii opon zimowych. Już w roku, w którym rozpoczęto jej dystrybucję, wzięła udział w przynajmniej sześciu testach opon i została w nich wyróżniona jako polecana lub szczególnie polecana. W dzisiejszym artykule omówimy wszystkie aspekty związane z użytkowaniem tego modelu opon, a także dostępnymi rozmiarami, bieżnikiem czy zastosowanymi technologiami. Przytoczymy też najważniejsze wnioski z opinii użytkowników i przybliżymy profil tej włoskiej marki.
goodride z507

Opona zimowa Goodride Z507

2022-12-01
Ogumienie do auta zaliczyć można do najważniejszych elementów wyposażenia pojazdu. Na szczególną uwagę zasługują opony zimowe, ponieważ ich głównym zadaniem jest zapewnienie bezpieczeństwa i komfortu jazdy w niekorzystnych i mało przyjaznych warunkach. To nie tylko niskie temperatury, ale też mokra, zaśnieżona i oblodzona nawierzchnia wraz z dużo większym ryzykiem utraty panowania nad autem. Dlatego wybierając opony zimowe, warto postawić na modele polecane i sprawdzone. Doskonałym przykładem jest tu ogumienie zimowe Goodride Z507. Co wyróżnia te opony i dlaczego to dobry wybór?